ماهیت کار و مواد درگیر در فرآیندهای تولید و سیستم های ذخیره سازی در کارخانه ها و انبارها می تواند به معنای احتمال بیشتر آتش سوزی باشد. در نتیجه در این مکان ها، اقدامات مناسب برای ارتقا ایمنی و پیشگیری از آتش سوزی ضرورتی حیاتی است. به همین دلیل، در این مطب از مقالات گنجینه پاوان به بررسی ایمنی و حفاظت از حریق در کارخانه ها و روش های ارتقا و بهبود آن می پردازیم.
ضرورت ایمنی و حفاظت از حریق در کارخانجات
کارخانجات و انبارها ممکن است از مواد استفاده یا آنها را ذخیره کنند و اقدامات خاصی را انجام دهند که می تواند خطر آتش سوزی را افزایش دهد. این خطر بالقوه که می تواند تلفات جانی و خسارات مالی جبران ناپذیری داشته باشد، استقرار یک سیستم ایمنی و حفاظت از حریق صنعتی را ضروری می سازد.
علل شایع آتش سوزی در کارخانه ها
برای استقرار یا ارتقا سیستم ایمنی و حفاظت از حریق در کارخانه ها نخست باید عوامل احتمالی وقوع حریق را شناسایی نمود. آتش‌سوزی ها در کارخانه ها دلایل مختلفی دارند و این مهم است که کارخانه ها از این خطرات احتمالی آگاه باشند و اقداماتی را برای به حداقل رساندن خطر آتش سوزی انجام دهند.
برخی از علل متداول آتش سوزی در کارخانه ها به شرح زیر است:
1. خطرات الکتریکی: خطاهای الکتریکی یا خرابی تجهیزات می تواند باعث آتش سوزی الکتریکی شود. بارگذاری بیش از حد مدارهای الکتریکی، استفاده از تجهیزات الکتریکی قدیمی یا آسیب دیده و سیم کشی نامناسب همگی می توانند خطر آتش سوزی الکتریکی را افزایش دهند.
2. مواد قابل اشتعال: کارخانه ها اغلب از مواد قابل اشتعال مانند مواد شیمیایی، گازها و حلال ها استفاده می کنند که می توانند مشتعل شوند و باعث حریق گردند. این مواد باید به درستی نگهداری شوند و با احتیاط مورد استفاده قرار گیرند.
3. گرد و غبار قابل احتراق: انواع خاصی از گرد و غبار مانند خاک اره، آرد و غبار غلات می توانند مشتعل شوند و باعث انفجار و آتش سوزی گردند. تهویه مناسب و اقدامات کنترل گرد و غبار باید برای به حداقل رساندن خطر آتش سوزی گرد و غبار قابل احتراق اجرا شود.
4. کار گرم: جوشکاری، برشکاری و سایر کارهای داغ می تواند جرقه هایی ایجاد کند که می تواند مواد قابل اشتعال را مشتعل کند. کار گرم فقط باید در مناطق تعیین شده و با رعایت اقدامات ایمنی مناسب انجام شود.
5. استعمال دخانیات: استعمال دخانیات در مناطق ممنوعه یا دور ریختن نادرست ته سیگار می تواند باعث آتش سوزی شود.
6. خطای انسانی: خطای انسانی، مانند استفاده نادرست از تجهیزات یا عدم رعایت اصول ایمنی مناسب نیز می تواند منجر به آتش سوزی گردد.
شناسایی این علل بالقوه آتش سوزی می تواند برای بهبود ایمنی و حفاظت از حریق در کارخانه ها مفید باشد.
ضرورت وجود مسئول ایمنی و حفاظت از حریق در کارخانه ها
تعیین یک شخص به عنوان مسئول ایمنی آتش نشانی و حفاظت از حریق در هر کارخانه ای ضروری است. چنین شخصی که ممکن است همان مسئول سلامت، ایمنی و محیط زیست (HSE) یا یک فرد متخصص در زمینه مهندسی حریق، مسئول، مجری و ناظر اقدامات ایمنی و حفاظت از حریق در کارخانه خواهد بود.
فرد مسئول بر اقدامات پیشگیرانه و تجهیزاتی نظارت می کند که برای به حداقل رساندن خطرات آتش سوزی، کاهش انتشار آتش و دود در صورت آتش سوزی و فراهم کردن وسایل ایمن برای تخلیه نظارت دارد. این به معنای نصب درب های آتش نشانی و سایر تجهیزات ایمنی آتش نشانی، مانند کپسول های آتش نشانی و هشدار دهنده، یک مسیر خروج ایمن و محل تجمع آتش است. در حالی که نصب برخی اقدامات ایمنی عمومی آتش نشانی مانند تابلوها و علائم ایمنی می تواند توسط شخص مسئول انجام شود، تعمیر و نگهداری سیستم آتش نشانی باید با استانداردی رضایت بخش توسط یک مهندس خبره و دارای صلاحیت های لازم مانند مهندسان شاغل در شرکت گنجینه پاوان انجام شود.
اقدامات ضروری برای ایمنی و حفاظت از حریق در کارخانه ها
اقدامات زیادی وجود دارد که کارخانه ها می توانند برای افزایش ایمنی و حفاظت در برابر آتش انجام دهند و اجرای یک طرح جامع ایمنی آتش نشانی که تمام خطرات احتمالی را برطرف می کند بسیار مهم است.
در ادامه برخی اقدامات لازم برای ارتقا ایمنی و حفاظت از حریق در کارخانه ها را بررسی می کنیم.
انجام ارزیابی خطر آتش سوزی
ارزیابی کامل خطر آتش سوزی می تواند به شناسایی خطرات احتمالی و تعیین اقدامات مناسب برای کاهش خطر آتش سوزی کمک کند.
نصب سیستم های اعلام حریق
سیستم اعلام حریق بخشی ضروری از سیستم حفاظت حریق است. این سیستم ها با استفاده از تجهیزاتی مثل انواع سنسورها و دتکتورهای شعله، دتکتورهای دود، دتکتورهای حرارتی و همچنین دتکتورهای گاز می توانند کارگران را از آتش سوزی احتمالی آگاه کنند.
نصب سیستم های اطفای حریق
سیستم های اطفاء حریق مانند اسپرینکلرها، انواع سیستم اطفا حریق گازی و کپسول های آتش نشانی می توانند به جلوگیری از گسترش آتش کمک کنند.
جهت استقرار اعلام و اطفا حریق در صنایع، معمولا از سیستم های پایش و گاز یا سیستم F&G که دارای تجهیزات ضد انفجار است استفاده می گردد.
برنامه های واکنش اضطراری برای ایمنی و حفاظت از حریق در کارخانه ها
طرح های واکنش و تخلیه اضطراری آتش سوزی باید شامل روش های تخلیه، نقاط ملاقات تعیین شده و اطلاعات تماس اضطراری باشد. این برنامه ها باید به طور منظم باید به کارکنان آموزش داده شده و تمرین شوند.
انبارداری اصولی مواد قابل اشتعال
مواد قابل اشتعال به ویژه مواد با فلش پوینت پایین از جمله بعضی مایعات قابل اشتعال باید در مکان های تعیین شده ای که دارای تهویه مناسب و دور از منابع حرارتی یا اشتعال هستند، نگهداری شوند.
ضرورت تعمیر و نگهداری و بازرسی منظم برای ایمنی و حفاظت از حریق در کارخانه ها
تعمیر و نگهداری و بازرسی منظم ماشین آلات و سیستم های الکتریکی می تواند به جلوگیری از آتش سوزی ناشی از تجهیزات معیوب کمک کند.
ارائه آموزش و تجهیزات مناسب
کارگران باید در مورد روش های ایمنی آتش نشانی، از جمله نحوه استفاده از کپسول های آتش نشانی و نحوه تخلیه ایمن در صورت آتش سوزی، آموزش های مناسب را دریافت کنند. همچنین باید تجهیزات حفاظت فردی مناسب (PPE) برای آنها فراهم شود تا خطر آسیب در صورت آتش سوزی به حداقل برسد.
رعایت مقررات و استانداردهای ایمنی و حفاظت از حریق در کارخانه ها
کارخانه ها باید مقررات و استانداردهای مربوطه را برای ایمنی و حفاظت در برابر آتش رعایت کنند.
با اجرای این اقدامات لازم و اتخاذ رویکردی پیشگیرانه برای ایمنی و حفاظت در برابر آتش، کارخانه ها می توانند به حفاظت از کارگران و به حداقل رساندن خطر آتش سوزی کمک کنند. مهم است که به طور منظم برنامه های ایمنی آتش نشانی بررسی و به روز شود تا اطمینان حاصل گردد که آنها موثر و کارآمد هستند.
گنجینه پاوان؛ نگاهبان حفاظت از حریق ایرانیان
گنجینه پاوان به عنوان شرکت مورد تایید سازمان آتش نشانی تهران انواع خدمات مرتبط با مشاوره، آموزش، تامین، طراحی، نصب و اجرا، و تعمیر و نگهداری را جهت استقرار سیستم ها و تجهیزات ایمنی و حفاظت از حریق در کارخانه ها ارائه می نماید.
از پروژه های اجرا شده توسط گنجینه پاوان در این زمینه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایساکو
- سینا دارو
- کارخانه متانول کاوه
- کارخانه آرد آریاکار
- شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران
- پتروشیمی بندر امام (بسباران)
- پتروشیمی بیستون
- شرکت پالایش نفت لاوان
برای دریافت مشاوره رایگان در زمینه طراحی، تامین و اجرای انواع پروژه های ایمنی و حفاظت از حریق در صنایع مختلف هم اکنون با متخصصات خبره ما در گنجینه پاوان تماس حاصل فرمایید.
