پوشش ضد حریق چیست

مواد مقاوم در برابر آتش یکی از جنبه های حیاتی ایمنی و طراحی ساختمان هستند که خط دفاعی را در برابر اثرات مخرب حریق فراهم می کنند. این مواد به طور خاص برای مقاومت یا به تاخیر انداختن حریق جهت جلوگیری از گسترش شعله و دود طراحی شده اند و زمان ارزشمندی را برای سرنشینان برای تخلیه ایمن و امدادگران اضطراری برای مداخله موثر فراهم می کنند. استفاده از مواد مقاوم در برابر آتش به یک ملاحظات اساسی در ساخت و ساز، تولید و صنایع مختلف تبدیل شده است که ایمنی در برابر آتش در اولویت قرار دارد.
هدف اولیه پوشش ضد حریق، کاهش اثرات آتش سوزی با کاهش سرعت پیشرفت آنها و کاهش احتمال آسیب های گسترده است. این مواد را می توان در اشکال مختلف از جمله پوشش، پارچه، مواد عایق و اجزای ساختاری تعبیه کرد. درک خواص و کاربردهای مواد مقاوم در برابر آتش برای معماران، سازندگان و متخصصان ایمنی برای ایجاد سازه هایی که حفاظت از جان و مال را در اولویت قرار می دهند، ضروری است.
در این مقاله، ما به اهمیت پوشش ضد حریق، بررسی کاربردهای آن و نقش محوری آن ها در افزایش اقدامات ایمنی در برابر آتش می پردازیم. با درک اهمیت این مواد، ذینفعان در صنایع مختلف می توانند تصمیمات آگاهانه ای برای ایجاد محیط هایی که در برابر خطرات آتش سوزی مقاوم تر هستند، اتخاذ کنند.

منظور از ضد حریق چیست

اصطلاح “ضد حریق” به مواد، سازه‌ها، یا اقداماتی اشاره دارد که باعث کاهش یا جلوگیری از انتشار حریق و کنترل گسترش آتش می‌شوند. این مفهوم معمولا در زمینه ایمنی و اطفا حریق کابرد دارد. در این قسمت توضیحاتی درباره مفهوم “ضد حریق” آورده شده است:

مواد ضد حریق

به موادی می گویند که خود را در برابر اثرات حرارت و آتش محافظت می‌کنند. این مواد ممکن است به صورت فیزیکی یا شیمیایی از انتشار حرارت و شعله‌های آتش جلوگیری کنند.

سازه‌ ضد حریق

در ساختمان‌ها و سازه‌هایی که از مواد ضد حریق استفاده شده است هنگام بروز حریق، آتش را کنترل و انتشار آن را به سایر نقاط محدود می کند.

همچنین بخوانید: چه ساختمان هایی نیاز به اطفا حریق دارند

افزایش ایمنی با پوشش های ضد حریق

در حوزه ایمنی آتش‌سوزی، پیشرفت‌های فناوری راه را برای راه‌حل‌های نوآورانه برای کاهش اثرات مخرب شعله‌ها هموار کرده است. یکی از این پیشرفت‌ها، توسعه پوشش‌های مقاوم در برابر آتش است که به عنوان پوشش‌های آتش‌زا نیز شناخته می‌شوند، که نقشی محوری در حفاظت از سازه‌ها در برابر نیروی مخرب آتش‌سوزی دارند.
پوشش های ضد حریق به گونه ای طراحی شده اند که از اقدامات ایمنی مرسوم فراتر باشند. کارایی اصلی آن ها در توانایی آن ها برای انجام یک فرآیند تغییر شکل در هنگام قرار گرفتن در معرض دماهای بالا نهفته است. این فرآیند که به عنوان تشدید شناخته می شود، شامل متورم شدن و انبساط پوشش برای ایجاد یک لایه عایق قوی است. این لایه به عنوان یک سپر عمل می کند و از درگیر شدن مواد زیرین با شعله و گرما جلوگیری می کند.

مواد تشکیل دهنده پوشش ضد حریق

این پوشش ها ترکیبی از اجزای با دقت انتخاب شده هستند که هر کدام به خواص کلی مقاوم در برابر آتش کمک می کنند. بایندرها، مانند اکریلیک ها و پلی یورتان ها، یکپارچگی ساختاری را فراهم می کنند، در حالی که عوامل تحریک کننده، از جمله پلی فسفات آمونیوم و پنتا اریتریتول، باعث انبساط در هنگام افزایش دما می شوند. پرکننده‌ها، رنگدانه‌ها، بازدارنده‌های شعله، حلال‌ها، عوامل پخت، و تقویت‌کننده‌های چسبندگی به طور کلی به فرمولاسیون کمک می‌کنند و یک محلول جامع و موثر در برابر آتش را تضمین می‌کنند.

از این پوشش در چه مواردی استفاده می شود

پوشش های حریق کاربردهای همه جانبه ای در صنایع و تنظیمات مختلف پیدا می کنند. از ساختمان‌های مسکونی گرفته تا تأسیسات صنعتی، این پوشش‌ها روی عناصر سازه‌ای از جمله فولاد، چوب و بتن اعمال می‌شوند. فراتر از اجزای ساختاری، آنها همچنین در مناطق بحرانی مانند لوله های برق به کار می روند و یک لایه حفاظتی اضافی در برابر آسیب های ناشی از آتش سوزی ارائه می دهند.

ملاحظات زیست محیطی

با افزایش تقاضا برای راه حل های پایدار، تلاش آگاهانه ای برای توسعه پوشش های مقاوم در برابر آتش سازگار با محیط زیست وجود دارد. فرمولاسیون های مبتنی بر آب، گزینه های کم VOC (ترکیب آلی فرار)، و استفاده از مواد سازگار با محیط زیست، تعهد صنعت را به ایمنی و مسئولیت زیست محیطی نشان می دهد.

همچنین بخوانید: سیستم اطفا حریق چیست؟

انواع پوشش های ضد حریق

1. پوشش های پایه سیمانی یا گچی

پوشش ضد حریق پایه سیمانی و پایه گچی دو نوع پوشش حائز اهمیت هستند که به منظور حفاظت از سازه‌ها در برابر آتش و حرارت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این دو نوع پوشش با استفاده از اندودهای پاششی به سطوح مختلف اسپری می‌شود. معمولاً بر روی سازه‌های بتنی و فلزی اجرا می‌شود. با پوشاندن سطوح در لایه‌های چند میلیمتری، این پوشش به سازه‌ها مقاومت در برابر حرارت بالاتر از ۴۵۰ درجه را می‌بخشد. این پوشش در حفاظت از سازه‌ها در برابر آتش منبسط و جلوگیری از گرم شدن اسکلت سازه است و به صورت اسپری یا پاشش استفاده می شود.
هر دو نوع پوشش فوق با تشکیل لایه‌هایی مقاوم در برابر حرارت، سازه‌ها را در مواجهه با خطرات آتش محافظت می‌کنند و از انتشار حرارت و گازهای خطرناک جلوگیری می‌کنند.

2. رنگ عایق

رنگ‌های ضدحریق یک نوع پوشش حائز اهمیت هستند که با لایه‌های نازکی روی سطح اعمال می‌شوند و در مواجهه با حرارت شدید، ساختاری زغالی به خود می‌گیرند. این ساختار زغالی به عنوان یک عایق حرارتی عمل می‌کند و از انتقال حرارت به لایه‌های زیرین جلوگیری می‌کند. در واقع، این نوع پوشش با ایجاد یک لایه حفاظتی که در معرض حرارت قرار می‌گیرد، از انتشار حرارت و گازهای خطرناک در سازه جلوگیری می‌کند. رنگ‌های ضدحریق معمولاً به دلیل خصوصیات حفاظتی خود در لایه‌های خارجی ساختمان‌ها استفاده می‌شوند. این لایه‌ها، به عنوان یک پوشش حرارتی و اطفا حریق، می‌توانند باعث کاهش گسترش حریق و انتشار گازهای خطرناک باشند.
با این حال، ارزش افزوده و عملکرد بالاتر این رنگ‌ها باعث افزایش قیمت آنها شده و از این‌رو در مقایسه با پوشش‌های سیمانی و گچی، هزینه بیشتری دارند. این رنگ‌ها به دلیل توانایی حفاظتی بیشتر و کاربردهای خاص خود معمولاً در پروژه‌های خاص و ایستای ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

3. برد ضد حریق

بوردهای ضد حریق نوعی از پوشش هستند که ساختار آنها شبیه به داکت‌های کابل برق است و به عنوان یکی از گرانترین نوع پوشش‌های ضد حریق محسوب می‌شوند. این بوردها در اندازه‌های ۱۰ الی ۲۵ میلیمتری بر روی سطوح نصب می‌شوند. یکی از ویژگی‌های مثبت بوردهای ضد حریق، سهولت و سرعت در اجرا است و می‌توان آنها را به عنوان یکی از آسان‌ترین و سریع‌ترین روش‌های عایق‌گذاری بر روی سطوح معرفی کرد.
در ساختمان‌ها، اغلب از ترکیبی از ضد حریق‌های پایه معدنی و رنگ‌های ضد حریق استفاده می شود. لایه‌های داخلی معمولاً از فایرپروف پایه گچی و سیمانی استفاده می‌کنند که باعث کاهش هزینه اجرای فایرپروف می‌شود. در لایه‌های خارجی و قابل دید، از رنگ‌های ضد حریق بهره گرفته می‌شود تا جلوی زشت شدن سازه گرفته شود. این ترکیب باعث موفقیت در اجرا و حفظ زیبایی ساختمان می‌گردد.

استانداردهای پوشش ضد حریق

رعایت استانداردهای سختگیرانه و قوانین ساختمانی در حوزه ایمنی آتش نشانی بسیار مهم است. تولید کنندگان آزمایشات دقیقی را برای تایید پوشش های مقاوم در برابر آتش خود برای درجه بندی های خاص مقاومت در برابر آتش انجام می دهند. این گواهی تضمین می کند که پوشش ها معیارهای لازم را برای ارائه حفاظت قابل اعتماد در صورت آتش سوزی برآورده می کنند.
1. استاندارد UL 263
این استاندارد به عنوان “روش اجرای آتش‌سوزی سازه‌های غیرمسکونی” شناخته می‌شود. این استاندارد مشخصاتی را برای سیستم‌های حفاظتی در برابر حریق، از جمله پوشش‌های ضد حریق، تعیین می‌کند.
2. استاندارد UL 723
این استاندارد با عنوان “آزمون ادوات حرارتی و خنک‌کننده‌ها” شناخته می‌شود. این استاندارد مشخصات آزمایش و ارزیابی ادوات حرارتی و خنک‌کننده‌ها را برای اطمینان از کارایی آن‌ها در شرایط حریق تعیین می‌کند.
3. استاندارد ASTM E736
این استاندارد به عنوان “روش آزمون ضد حریق پوشش‌های چوبی” شناخته می‌شود. این استاندارد شرایط و روش‌های آزمون جهت ارزیابی خواص ضد حریقی پوشش‌های چوبی را مشخص می‌کند.
4. استاندارد ASTM E605
این استاندارد نیز به عنوان “روش تست ضدحریقی مواد ایزولاسیون حرارتی در سیستم‌های لوله‌کشی” شناخته می‌شود. این استاندارد برای تست و ارزیابی خواص ضدحریقی مواد ایزولاسیون حرارتی در سیستم‌های لوله‌کشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

5. استاندارد UL 1709
این استاندارد به عنوان “روش‌های استاندارد آتش‌سوزی محیط های صنعتی” معروف است. این استاندارد خصوصیات پوشش‌های ضد حریق مورد استفاده در محافل صنعتی را تعیین می‌کند.
6. ASTM E84
این استاندارد به عنوان “استاندارد آزمون برای اندازه‌گیری ویژگی‌های انتشار آتش در پوشش‌ها” شناخته می‌شود. این آزمون به تعیین “کلاس انتشار آتش” مورد استفاده در محصولات ساختمانی می‌پردازد.

7. NFPA 701
استاندارد NFPA 701 به تست و موازنه خواص حرارتی پوشش‌های مقاوم در برابر آتش می‌پردازد. این استاندارد بیشتر در زمینه پوشش‌ها و پرده‌های استفاده شده در محیط‌های عمومی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

8. UL 1709
UL 1709 توسط آزمایشگاه‌های تحقیقاتی آمریکا (Underwriters Laboratories) تدوین شده است و به آزمون پوشش‌های مقاوم در برابر حرارت ناشی از حریق در سازه‌های فلزی صنعتی می‌پردازد.

9. BS 476
این استاندارد بریتانیایی برای آزمون پوشش‌ها در مقابل حریق و انتشار آتش در ساختمان‌ها و سازه‌های مهندسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

10. ISO 5660
ISO 5660 توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (International Organization for Standardization) تدوین شده است و به آزمون دیگری برای ارزیابی رفتار سوختگی و انتشار آتش در مواد مختلف می‌پردازد.

همچنین بخوانید: گواهینامه ها و استانداردهای اطفا حریق

هنگام استفاده از پوشش‌های ضد حریق، مهم است که از استانداردهای معتبر و مربوط به کاربرد مورد نظرتان استفاده کنید. همچنین، در نصب و استفاده از این پوشش‌ها، راهنمایی‌ها و دستورالعمل‌های تولیدکننده را به دقت دنبال کنید.

پوشش های مقاوم در برابر آتش نشانی از نبوغ انسان در افزایش اقدامات ایمنی است. همانطور که ما پیچیدگی های ساخت و ساز و صنعت مدرن را بررسی می کنیم، این پوشش ها به عنوان یک خط دفاعی مهم در برابر ماهیت غیرقابل پیش بینی آتش سوزی ظاهر می شوند. در اتخاذ چنین پیشرفت‌هایی، ما گام‌های مهمی در جهت ایجاد محیط‌های انعطاف‌پذیر و امن‌تر برای فضاهای مسکونی و تجاری برمی‌داریم.

نتیجه گیری

در نتیجه، پوشش‌های مقاوم در برابر آتش نقش مهمی در افزایش ایمنی و حفاظت سازه‌ها در برابر اثرات مخرب آتش بازی می‌کنند. این پوشش ها به عنوان یک مانع عمل می کنند و از گسترش سریع شعله ها جلوگیری می کنند و از شدت گرما می کاهند. با فراهم کردن زمان ارزشمند برای تخلیه و به حداقل رساندن آسیب اموال، پوشش های مقاوم در برابر آتش به طور قابل توجهی به اقدامات ایمنی در برابر آتش کمک می کنند. انتخاب مواد مناسب و رعایت استانداردهای تعیین شده مانند UL 263 و ASTM E605 برای اطمینان از کارایی این پوشش ها ضروری است. با پیشرفت فناوری، تحقیقات و نوآوری‌های مداوم در زمینه پوشش‌های مقاوم در برابر آتش، نوید پیشرفت‌های مستمر را می‌دهد و توانایی ما برای محافظت از جان و دارایی در برابر نیروهای مخرب آتش را بیشتر تقویت می‌کند.