بهترین سیستم اطفا حریق اتاق سرور و ملاحظات مرتبط با آن

تصور کنید همه اطلاعات، فایل‌ها و زیرساخت‌های سازمان شما در یک اتاق جمع شده باشد؛ حالا تصور کنید یک حادثه مثل آتش‌سوزی در این اتاق رخ دهد. نتیجه چه خواهد بود؟ نه‌تنها تجهیزاتتان آسیب می‌بینند، بلکه شاید داده‌های شما برای همیشه از دست بروند. اینجاست که اهمیت سیستم‌های اطفا حریق اتاق سرور به چشم می‌آید. در این مقاله، نگاهی جامع به بهترین روش‌ها، فناوری‌ها و استانداردهای روز دنیا در زمینه اطفا حریق اتاق سرور خواهیم داشت.

اتاق سرور یا مرکز داده چیست؟

مرکز داده یک تأسیسات فیزیکی است که سازمان‌ها برای ذخیره‌سازی، مدیریت و پردازش داده‌ها و برنامه‌های خود از آن استفاده می‌کنند. این تأسیسات فضایی امن برای زیرساخت‌های فناوری اطلاعات مانند سرورها، سیستم‌های ذخیره‌سازی و منابع تغذیه پشتیبان محسوب می‌شوند. مراکز داده از عملکردهایی مانند ذخیره‌سازی داده‌ها، محاسبات ابری و میزبانی وب پشتیبانی کرده و معمولاً از فناوری‌های پیشرفته برای حفظ عملکرد بهینه و امنیت استفاده می‌کنند. 

سیستم اعلام و اطفا حریق اتاق سرور

سیستم اعلام و اطفا حریق اتاق سرور مجموعه‌ای از تجهیزات و فناوری‌ها هستند که برای شناسایی، کنترل و خاموش‌کردن حریق در مراکز داده طراحی شده‌اند. وظیفه سیستم اعلام حریق تشخیص علائم حریق است. این کار توسط حسگرهای اعلام حریق یا همان دتکتورها انجام می‌شود. اگر سیستم وجود حریق را تشخیص دهد، ابتدا تجهیزات هشداردهنده را فعال می‌کند و سپس به سیستم اطفای حریق وضعیت را اعلام می‌کند. سیستم اطفای حریق هم به تجهیزات خود دستور فعال‌سازی می‌دهد تا درنهایت حریق بدون نیاز به حضور امدادگران یا آتش‌نشانان خاموش و کنترل شود.

بیشتر بخوانید: اعلام حریق دیتاسنتر

دلایل رایج آتش‌سوزی در مراکز داده

همان‌طور که گفتیم، اطلاعاتی که در دیتاسنترها ذخیره می‌شوند بسیار حیاتی و مهم هستند. ازاین‌رو تأمین امنیت و محافظت از این سیستم‌ها بسیار اهمیت دارد. در ادامه به برخی از علت‌های رایج آتش‌سوزی در این مراکز اشاره کردیم.

خرابی الکتریکی تجهیزات: یکی از مشکلات رایج در دیتاسنترها، اتصال بیش از حد دستگاه‌ها به یک پریز است که می‌تواند باعث گرم‌شدن زیاد و حتی آتش‌سوزی شود. همچنین اگر در سیم‌کشی قطعات الکتریکی اتصال کوتاه رخ دهد، با به‌وجود آمدن جریان اضافی آتش‌سوزی رخ می‌دهد.

گرمای بیش از حد لوازم الکترونیکی: درصورتی که سیستم‌های خنک‌کننده به‌درستی عمل نکنند یا اتاق تهویه مناسب نداشته باشد، قطعات الکترونیکی بیش از حد گرم می‌شوند. این گرما می‌تواند به احتراق قطعات منجر شود.

مشکلات سیم‌کشی کف زیرین: اگر کف‌های زیرین به‌اندازه کافی مقاوم نباشند، سیم‌کشی‌های زیر آن‌ها ممکن است آسیب ببینند که این می‌تواند موجب جرقه زدن یا گرم‌شدن بیش از حد و در نتیجه آتش‌سوزی شود.

تجمع کثیفی و گرد و غبار: فن‌ها و سایر قطعات به‌راحتی گرد و غبار را جذب می‌کنند و هنگامی که مقدار این گرد و غبار زیاد می‌شود، تجهیزات را عایق می‌کند و باعث گرم شدن بیش از حد می‌شود که می تواند منجر به حریق گردد.

مناسب‌ترین سیستم اطفا حریق اتاق سرور

برخی خاموش‌کننده‌ها مخصوص آتش‌سوزی کلاس C طراحی شده‌اند که برای اطفای آتش‌سوزی تجهیزات الکترونیکی ایمن و مؤثر هستند. این خاموش‌کننده‌ها اغلب سیستم اطفا حریق با عامل پاک نامیده می‌شوند. در ادامه مناسب‌ترین سیستم اطفا حریق مراکز داده را معرفی می‌کنیم.

خاموش‌کننده‌های بر پایه هالو کربن

این سیستم‌ها شاید ایده‌آل‌ترین انتخاب برای اتاق سرور و تجهیزات الکترونیکی باشند. این خاموش‌کننده‌ها برای آتش‌سوزی کلاس B و C و در برخی موارد برای کلاس A هم استفاده می‌شوند، زیرا پسماندی که از خود برجای می‌گذارند به قطعات الکترونیکی آسیب نمی‌زند. برخی از مواد خاموش کننده متداول مبتنی بر هالو کربن که ممکن است در کپسول‌های آتش‌نشانی پیدا کنید عبارتند از (HCFC-123 (Halotron I0 و F-36 (CleanGuard) 

HCFC-123 یک ماده خاموش‌کننده هیدروکلرو فلوئوروکربن گازی است که رسانا نیست و هیچ باقیمانده‌ای باقی نمی‌گذارد و حتی برای محیط‌زیست هم بی‌خطر است. این عامل برای خاموش‌کردن آتش مؤثر است؛ زیرا عامل تمیز (عامل پاک) با سوخت و اکسیژن موجود در آتش واکنش شیمیایی می‌دهد تا واکنش زنجیره‌ای بین آنها را مختل کند.

FE-36 (HFC-236fa) که در کپسول‌های آتش‌نشانی Ansul CleanGuard استفاده می‌شود، یک عامل خاموش‌کننده هیدرو فلوئوروکربن شبیه HCFC-123 است؛ اما بدون پتانسیل تخریب لایه ازن (ODP). هر یک از این دو عامل تمیز، انتخاب خوبی در یک کپسول آتش‌نشانی برای اتاق سرور خواهند بود، زیرا در مقایسه با Halon 1211 برای محیط‌زیست بهتر هستند.

همچنین بخوانید: سیستم اعلام و اطفا حریق چیست؟

خاموش‌کننده‌های دی‌اکسیدکربن CO2

کپسول‌های آتش‌نشانی CO2 گزینه دیگری برای استفاده در آتش‌سوزی‌های الکتریکی است. از آن‌ها می‌توان در هر دو آتش‌سوزی کلاس B یا C استفاده کرد. این کپسول هیچ اثری از خود باقی نمی‌گذارد، نارسانا است و گازی غیرآلوده کننده محسوب می‌شود. کپسول CO2 با حذف اکسیژن از آتش، آن را خفه کرده و خاموش می‌کند. این نوع خاموش‌کننده مطمئناً برای تجهیزات الکترونیکی شما بی‌خطر است.

سیستم اطفا حریق fm200 برای اتاق سرور و مراکز داده

FM-200 یک سیستم اطفا حریق با عامل پاک است که از گاز برای خاموش‌کردن آتش، بدون هیچ‌گونه باقی‌مانده یا آسیب‌رساندن به تجهیزات الکترونیکی استفاده می‌کند. سیستم‌های FM-200 سازگار با محیط‌زیست هستند، زیرا منجر به تخریب لایه ازن نمی‌شوند و پتانسیل گرمایش جهانی پایینی دارند. علاوه بر این، نصب و نگهداری آسان آن‌ها، این سیستم‌ها را به گزینه‌ای محبوب برای اتاق‌های سرور، مراکز داده و سایر محیط‌های الکترونیکی تبدیل کرده است.

سیستم‌های خاموش‌کننده گاز بی‌اثر Inert Gas

خاموش‌کننده‌های گاز بی‌اثر (Inert Gas)، پس از فعال‌شدن سطح اکسیژن را در اتاق پایین می‌آورند تا جایی که آتش خاموش می‌شود؛ اما اثری روی افراد حاضر داخل اتاق ندارد. گازهای خنثی مانند IG-55 (Argonite®) و IG-541 (Inergen®) برای اتاق‌های سرور و مراکز داده استفاده می‌شوند. IG-55 یک گاز بی‌اثر از آرگون و نیتروژن و IG-541 ترکیبی از نیتروژن، آرگون و CO2 هستند که با کاهش سطح اکسیژن به 12.5 درصد در عرض 60 ثانیه، آتش را خاموش می‌کنند و هیچ تأثیر منفی بر محیط زیست ندارند.

ضرورت طراحی سیستم جامع حفاظت از حریق برای اتاق سرور و مراکز داده

زمانی که اقدامات حفاظتی در برابر آتش برای اتاق سرور و مراکز داده طراحی می‌شود، باید به تمامی بخش‌های ساختمان توجه شود. این اقدامات فقط شامل تجهیزات حفاظتی مانند مسیرهای فرار و نجات نمی‌شود، بلکه فناوری‌های دیگری مثل سیستم‌های تهویه مطبوع هم در این زمینه نقش دارند. یک سیستم جامع حفاظت از آتش باید مراحل زیر را در نظر بگیرد:

• پیشگیری از آتش‌سوزی
• تشخیص حریق
• اطفای حریق

چرا نمی‌توان از یک کپسول آتش‌نشانی معمولی در اتاق سرور استفاده کرد؟

کپسول‌های آتش‌نشانی انواع مختلفی دارند، بنابراین همیشه باید از نوع مناسب برای هر محیط یا موقعیت خاص استفاده کرد. درحالی که بسیاری از آتش‌سوزی‌های معمولی را می‌توان با کپسول‌های آتش‌نشانی از نوع آبی یا فوم خاموش کرد، در برخی مواقع استفاده از آن‌ها اثر سوء دارد. برای آتش‌سوزی‌هایی از نوع الکتریکی، خاموش‌کننده‌های فومی اصلاً مناسب نیستند و حتی می‌توانند وضعیت را وخیم‌تر کنند. خاموش‌کننده شیمیایی خشک ABC نیز مناسب نیستند. این نوع خاموش‌کننده‌ها پسماندهایی از خود به‌جای می‌گذارند که باعث خوردگی اجزای سرورها و لوازم الکترونیکی می شود و اساسا می تواند مخرب تر از خود آتش باشد.

باتوجه به موارد فوق، اگر می‌خواهید از تجهیزات الکترونیکی در اتاق سرور یا مرکز داده در برابر آسیب آتش محافظت کنید، باید انواع حریق را بشناسید و خاموش‌کننده مناسبی را در نظر بگیرید.

سخن پایانی

باتوجه به اهمیت بالای داده‌ها و تجهیزات الکترونیکی در اتاق‌های سرور و مراکز داده، طراحی و اجرای یک سیستم اطفای حریق مناسب و جامع برای حفاظت از این محیط‌ها ضروری است. سیستم‌های اطفای حریق باید به‌گونه‌ای انتخاب شوند که علاوه بر جلوگیری از بروز آتش‌سوزی، از آسیب به تجهیزات حساس نیز جلوگیری کنند. با سرمایه‌گذاری در یک سیستم اطفا حریق مناسب و مطابق با استانداردهای روز، می‌توانید جلوی خسارات جبران‌ناپذیر را بگیرید و آینده سازمان خود را ایمن کنید.

برای مشاوره، طراحی، نصب، راه اندازی و تعمیر و نگهداری سیستم اعلام و اطفا حریق اتاق سرور و مراکز داده هم اکنون با کارشناسان ما در گنجینه پاوان تماس حاصل فرمایید.