کابل اعلام حریق یک کابل الکتریکی است که برای سیستم‌های اعلام حریق طراحی شده و مسئول انتقال سیگنال‌ها بین تجهیزات مختلف سیستم مانند دتکتورها، شستی اعلام حریق، و کنترل پنل می‌باشد. این کابل‌ها با استفاده از مواد خاصی مانند مس و PVC یا فویل آلومینیومی ساخته می‌شوند تا مقاومت بالایی در برابر حرارت، دود و رطوبت داشته باشند. هدف اصلی از ساخت آنها، اطمینان از عملکرد صحیح سیستم اعلام حریق هنگام آتش سوزی است. در ادامه این کابل های مقاوم را بیشتر بررسی می‌کنیم.
ساختار کابل اعلام حریق چگونه است؟
کابل‌های اعلام حریق از چند هادی فلزی (معمولاً مسی) و عایق‌های مقاوم در برابر حرارت تشکیل شده است. در این کابل‌ها، هر هادی به طور جداگانه توسط عایق‌هایی (مثل PVC یا مواد دیگر) پوشانده می‌شود که از آنها در برابر آسیب‌های فیزیکی و حرارتی محافظت می‌کند. در بسیاری کابل های اعلام حریق نسوز، از شیلدهایی برای جلوگیری از تداخل‌های الکترومغناطیسی (EMI) و فرکانس رادیویی (RFI) استفاده می‌شود تا عملکرد تجهیزات و سیگنال‌های ارسالی بهینه شود.
در صورتی که کابل‌ها برای نصب در محیط‌هایی با دمای بالا طراحی شده باشند، در ساخت آنها از مواد مقاوم به حرارت مانند هالوژن‌های مقاوم یا پوشش‌های خاص استفاده می‌شود؛ بدین صورت کابل‌ها حتی در دماهای بالا نیز بدون ذوب‌شدن یا آسیب‌دیدن وظیفه خود را انجام می‌دهند. در کل، این کابل‌ها باید قادر باشند که در هنگام آتش‌سوزی یا خطرات مشابه، تا مدت‌زمان مشخصی به کار خود ادامه دهند.
سیم اعلام حریق چند رشته است؟
سیم‌های اعلام حریق معمولاً در انواع دو رشته‌ای و چهار رشته‌ای موجود هستند. این تعداد رشته به ساختار سیستم اعلام حریق و نیازهای خاص نصب هر سیستم بستگی دارد.
سیم دو رشته‌ای (2-core): این نوع کابل‌ها اصولاً برای سیستم‌های ساده‌تر به کار می‌روند، جایی که فقط نیاز به انتقال سیگنال‌های هشدار از دتکتورها به کنترل پنل وجود دارد. از این کابل‌ها در سیستم‌های اعلام حریق متعارف استفاده می‌کنیم.
سیم چهار رشته‌ای (4-core): از این نوع کابل‌ها در سیستم‌هایی با پیچیدگی بیشتر استفاده می‌کنیم. برای مثال در سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر که نیاز به انتقال اطلاعات اضافی (نسبت به سیستم متعارف) از جمله شناسایی محل حریق یا دریافت سیگنال‌های چندین دتکتور مختلف داریم، از این کابل‌ها استفاده می‌کنیم.
کاربرد کابل اعلام حریق
کابل‌های اعلام حریق (نسوز) علاوه بر استفاده در سیستم‌های اعلام حریق، در صنایع دیگر هم کاربرد دارند. این کابل‌ها در خودروهای الکتریکی و هیبریدی و در برخی محیط‌ها مانند دیتاسنترها که تداخل‌های الکترومغناطیسی زیاد است به کار می‌روند و به‌عنوان رابط ایمن و پایدار شناخته می‌شوند.
انواع کابل اعلام حریق در بازار
کابل‌های اعلام حریق انواع مختلفی دارند و هرکدام برای استفاده در شرایط و محیط‌های مختلف طراحی شده‌اند. در متن زیر به برخی از این انواع و کاربردهای آنها اشاره می‌کنیم:
کابل توان محدود (FPLR): کابل‌های FPLR برای استفاده در فضاهایی که به‌ندرت در معرض آتش‌سوزی قرار می‌گیرند، طراحی شده‌اند. از این کابل‌ها در محیط‌های تجاری و اداری استفاده می‌کنیم.
کابل پلنوم (FPLP): این نوع کابل‌ها برای استفاده در فضاهای پلنوم طراحی شده‌اند. فضای پلنوم مناطقی هستند که برای سیستم‌های تهویه یا گردش هوا استفاده می‌شوند. کابل‌های FPLP برای جلوگیری از گسترش آتش در این فضاها ساخته شده‌اند.
کابل توان محدود دارای شیلد (FPLR Shielded): کابل‌های FPLR همراه با شیلد برای محیط‌هایی طراحی می‌شوند که در آنها تداخل الکترومغناطیسی (EMI) و تداخل فرکانس رادیویی (RFI) بالا باشد. این کابل‌ها در محیط‌هایی که سیگنال‌های الکترونیکی زیادی در آنجا وجود دارد، کاربرد دارند. شیلد این کابل‌ها از تداخل جلوگیری کرده و کیفیت سیگنال‌ها را حفظ می‌کند.
کابل غیر محدود (NPLF): کابل‌های NPLF نوعی کابل هستند که قادر به انتقال سیگنال‌های آلارم حتی در زمانی که برق قطع است، هستند. علت معروفیت و محبوبیت این کابل‌ها به همین دلیل است.
برخی افراد به کابل های اعلام حریق، کابل اعلان حریق می‌گویند. جهت بررسی این موضوع و اینکه کدام کلمه “اعلام” یا “اعلان” درست است، مقاله اعلام یا اعلان را تهیه کردیم.
کابل اعلام حریق از نظر جنس
کابل‌های اعلام حریق از نظر جنس به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: کابل‌های با هادی مسی و هادی آلومینیومی. کابل‌های با هادی مسی به دلیل رسانایی بهتر و مقاومت در برابر حرارت، رایج‌تر هستند و معمولاً برای سیستم‌های اعلام حریق استفاده می‌شوند. این کابل‌ها علاوه بر مقاومت در برابر حرارت، از نظر انعطاف‌پذیری و طول عمر نیز عملکرد بهتری دارند. کابل‌های با هادی آلومینیومی، به دلیل هزینه کمتر، برای استفاده در محیط‌هایی که نیاز به استحکام بالایی ندارند، انتخاب می‌شوند.
کابل اعلام حریق از نظر رنگ‌بندی
بیشتر کابل‌های اعلام حریق در بازار به رنگ قرمز تولید می‌شوند، زیرا رنگ قرمز به‌راحتی قابل‌شناسایی است. البته گاهی اوقات در رنگ‌های دیگری مانند سفید یا مشکی نیز تولید می‌شوند. رنگ‌بندی کابل‌ها که اصولاً مرتبط با کاربرد آنها است برای زمانی که می‌خواهند کابل ها را بررسی کنند، مفید است.
استانداردهای کابل اعلام حریق
کابل‌های اعلام حریق طبق استانداردهای مختلفی طراحی و تست می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که در شرایط آتش‌سوزی عملکرد خود را حفظ کرده و خطرات احتمالی را کاهش دهند. مهم‌ترین این استانداردها شامل IEC 61034، IEC 60754، IEC 60332 و BS 7629-1 هستند که به ترتیب مشخصات دودی که کابل‌ها در هنگام سوختن تولید می‌کنند، میزان گازهای سمی و هالوژنی، مقاومت در برابر شعله‌ورشدن و دوام کابل در شرایط آتش‌سوزی را تست می‌کنند. استانداردهایی مانند BS 8519 و BS 8434 معیارهایی برای ارزیابی دوام کابل در برابر ضربات مکانیکی، خیس شدن و دماهای بالا دارند. همچنین، کابل‌های نسوز بر اساس مدت‌زمان پایداری در برابر آتش به دسته‌هایی مانند PH 15، PH 30، PH 60 و… تقسیم می‌شوند و این طبقه‌بندی نشان‌دهنده زمان توانایی حفظ یکپارچگی و انتقال جریان هنگام آتش‌سوزی هستند. در آخر با دارابودن گواهینامه‌های معتبر مانند LPCB، می‌توان از باکیفیت بودن کابل مورد نظر مطمئن بود.
همچنین بخوانید: گواهینامه LPCB یا مرجع صدور گواهینامه پیشگیری از خسارت چیست؟
کابل اعلام حریق مورد تأیید آتش‌نشانی
کابل‌های اعلام حریق باید از استانداردهایی برخوردار باشند که توسط نهادهای دولتی مانند سازمان آتش‌نشانی و دیگر ارگان‌های نظارتی تأیید شده باشند. برخی از کابل های مورد تأیید سازمان آتش نشانی تهران عبارت‌اند از:
- یاقوت
- ارسه
- کویسل
- فایرگارد
- و…
کلام آخر
در نهایت، انتخاب کابل اعلام حریق مناسب برای هر سیستم اعلام حریق به دقت و توجه زیادی نیاز دارد. این کابل‌ها باید در برابر شرایط محیطی مختلف مقاوم باشند و در زمان‌های بحرانی بتوانند جریان را بدون اختلال منتقل کنند. انواع مختلفی از کابل‌ها وجود دارد که بسته به نیاز سیستم، جنس، تعداد رشته‌ها و رنگ‌بندی آنها می‌توان انتخاب کرد. رعایت استانداردهای آتش‌نشانی و تأییدات مورد نیاز از جمله نکات ضروری خرید کابل اعلام حریق است. با استفاده از این نکات می‌توان عملکرد کابل‌های اعلام حریق اطمینان حاصل کرد.
