حریق در آسانسورها می‌تواند چالش بزرگی برای امدادگران اضطراری، مدیران ساختمان و ساکنان آن باشد. آسانسورها، در حالی که وسیله ای مناسب برای جابجایی هستند، می توانند در حین حادثه آتش سوزی به محیط های خطرناک تبدیل شوند.
با درک پیچیدگی‌ها و خطرات مرتبط با آموزش اطفا حریق در آسانسورها، امدادگران اضطراری و مدیران ساختمان می‌توانند بهتر برای شرایط اضطراری آتش‌سوزی آماده شوند و به آن واکنش نشان دهند و در نهایت آسیب را به حداقل برسانند و ایمنی همه افراد درگیر را تضمین کنند.
آسانسور در شرایط آتش سوزی
به طور معمول، آسانسوری که به درستی نگهداری می‌شود بسیار ایمن است؛ حتی ایمن‌تر از بالا رفتن از پله‌ها. اما در هنگام آتش سوزی، این می‌تواند برعکس شود.
درباره اطفاء حریق و آسانسور باید به خاطر داشت که در برخی ساختمان‌ها، سیستم اعلام حریق باعث می‌شود آسانسورها در یک طبقه امن متوقف شوند و تا زمانی که هشدار قطع نشود، قفل بمانند. این ویژگی ایمنی نسبتاً جدید است؛ بنابراین در مورد همه آسانسورها صدق نمی‌کند.
آسیب آتش سوزی به منبع برق آسانسور می‌تواند باعث توقف ناگهانی آن در بین طبقات شود. اگر آتش به چاه آسانسور نفوذ کرده باشد، هرکسی که در آسانسور گیر افتاده در معرض خطر قرار گرفتن در معرض گرما و دود شدید خواهد بود. در این شرایط نجات افراد بسیار دشوار خواهد بود.
یک ساختمان استاندارد در برابر حرارت مقاومت بالایی دارد. به همین دلیل فقط دماهای واقعا جهنمی بر ساختار یک ساختمان تأثیر می گذارد. بنابراین خرابی کابل‌ها و فروریختن چاه آسانسور، در حالی که ممکن است، خطر فوری نیستند.
ایمنی آسانسورها با توجه به استاندارد NFPA 72
اکثر ایالت ها مقررات آسانسور خود را بر اساس ASME A17.1، کد ایمنی آسانسورها و پله برقی ها استوار می کنند. در بسیاری از موارد، آبپاش در کف چاله آسانسور مورد نیاز است. هنگامی که یک اسپرینکلر نصب می شود، NFPA 72، کد اعلام حریق، و ASME A17.1 نیاز به حفاظت از چاله های بالابر آسانسور از طریق دستگاه های تشخیص حریق دارند. تشخیص گودال بالابر آسانسور به دلایل مختلف چالشی منحصر به فرد ایجاد می کند. گودال آسانسور به دلیل پتانسیل گرد و غبار، خاک و رطوبت محیطی خشن در نظر گرفته می شود. با گذشت زمان، آشکارسازهای دود نقطه ای استاندارد مستعد هشدارهای کاذب هستند. گودال آسانسور مکانی است که برای آزمایش عملکردی دستگاه‌ها طبق استاندارد NFPA 72 بسیار دشوار است. دتکتور حرارتی باید هم درجه حرارت پایین تری داشته باشد و هم حساسیت بالاتری نسبت به اسپرینکلر داشته باشد. هدف طراحی اطمینان از قطع برق آسانسور قبل از تخلیه آبپاش است.
راه حل های طراحی
برای تشخیص حرارت، می توان از کابل اعلام حریق یا دتکتور خطی در داخل چاله آسانسور برای تشخیص آتش سوزی استفاده کرد. دتکتورهای خطی از نظر عملکردی با کوتاه کردن مقاومت انتهای خط آزمایش می شوند. برای اطمینان از انطباق با NFPA 72 و سهولت تست، جعبه اتصال حاوی مقاومت انتهایی خط باید خارج از چاله آسانسور، ترجیحاً در اتاق ماشین آسانسور قرار گیرد. رویکرد تشخیص حرارت کمی چالش برانگیز است. دتکتورهای نمونه بردار هوا با عملکرد کامل در دسترس هستند که می توانند تشخیص دود چاله آسانسور را ارائه دهند. با این حال، این رویکرد معمولاً مقرون به صرفه است. همچنین آشکارسازهای دود نقطه ای تنفس هوا وجود دارد که برای محیط های خشن تر مانند چاله آسانسور فهرست شده اند. این آشکارسازهای تنفسی هوای نقطه ای می توانند وسیله ای مقرون به صرفه برای تشخیص دود چاله آسانسور ارائه دهند.
موارد ضروری ایمنی آسانسور در مواقع اضطراری آتش سوزی
اگر محل کار شما دارای آسانسور است، طرح ایمنی آتش شرکت شما باید شامل جزئیات استفاده از آسانسور در مواقع اضطراری باشد تا مطمئن شوید که شما و تیمتان می‌دانید در مواقع اضطراری چه کاری باید انجام دهید. پس بیایید چند نکته اساسی ایمنی اضطراری اطفاء حریق و آسانسور را مرور کنیم.
چالش های اطفا حریق در آسانسور چیست؟
همه ما می‌دانیم که در مواقع اضطراری آتش سوزی از آسانسور استفاده نکنیم، اما آیا می دانید چرا؟ دلایل زیادی برای دور شدن از آسانسور در هنگام آتش سوزی وجود دارد، اما دلایل اصلی عبارتند از:
- آتش سوزی می‌تواند سیستم برق را قطع کند و باعث شود بین طبقات گیر کنید.
- چاه آسانسور مانند یک دودکش عمل می‌کند و می‌تواند به سرعت پر از دود شود و شما را در معرض خطر استنشاق دود قرار دهد.
- اگر در زمان اضطرار آتش سوزی در آسانسور گیر افتادید، آتش نشانان به طور قابل درک باید نجات شما را نسبت به خاموش کردن آتش در اولویت قرار دهند.
- در مواقع اضطراری آتش سوزی، آسانسورها را برای استفاده پرسنل اورژانس بگذارید تا بتوانند به سرعت و کارآمد وضعیت را برطرف کنند.
- اگر در زمان آتش سوزی در کابین آسانسور گیر کردید، آرام باشید و دکمه اضطراری را فشار دهید یا برای کمک تماس بگیرید. هرگز سعی نکنید درها را باز کنید یا دریچه فرار را باز کنید. منتظر باشید تا پرسنل اورژانس شما را نجات دهند.
تعمیر و نگهداری مناسب آسانسورها برای ایمنی آتش نشانی
یکی از مهمترین اقداماتی که باید انجام شود، به ویژه در رابطه با ایمنی آتش سوزی و اطفاء حریق و آسانسور بازرسی و نگهداری منظم کلیه آسانسورهای ساختمان است. مسئولیت تنظیم این خدمات بر عهده مدیر یا مالک ساختمان است.
چه از تیم تعمیر و نگهداری در محل کسب و کار خود استفاده کنید یا این کار را به یک شرکت خارجی برون سپاری کنید، باید بازرسی و سرویس دوره‌ای را به موقع انجام دهید.
لزوم انجام ارزیابی ریسک آتش سوزی آسانسور
این نیز بر عهده مالک یا مدیریت ساختمان است و می تواند توسط تیم تعمیر و نگهداری در محل شرکت شما یا یک پیمانکار حرفه‌ای تعمیر و نگهداری آسانسور انجام شود.
ارزیابی ریسک به شما امکان می‌دهد هرگونه نقصی را در ارتباط با اطفاء حریق و آسانسور شناسایی و برطرف کنید. این ارزیابی‌ها همچنین باید شامل رویه‌های مناسب برای موقعیت‌های بالقوه‌ای باشد که افراد در آسانسور گیر افتاده‌اند.
تجهیزات مناسب اطفاء حریق و آسانسور
هر شخصی که به عنوان مسئول ایمنی تعیین می‌شود باید به تمام تجهیزات حفاظت فردی و سایر ابزار و اطلاعات مرتبط با ایمنی و سیستم اطفاء حریق دسترسی داشته باشد.
کلیدهای دسترسی به اتاق موتور آسانسور باید به راحتی در دسترس پرسنل مجاز باشد، همچنین کلیدهایی برای باز کردن درهای آسانسور و مکانیزم آزادسازی برای آزاد کردن ترمز.
کدام دتکتور برای آسانسور مناسب تر است.
تعیین بهترین دتکتور اعلام حریق برای آسانسورها به عوامل مختلفی مانند الزامات خاص نصب آسانسور، مقررات ایمنی، شرایط محیطی و ملاحظات بودجه بستگی دارد. با این حال، به طور کلی، هم سیستم های تشخیص دود آسپیراسیون و هم آشکارسازهای دود معمولی می توانند برای کاربردهای آسانسور مناسب باشند که هر کدام مزایا و ملاحظات خاص خود را دارند.
دتکتور دودی مکشی:
- مزایا:
– بسیار حساس: سیستم های آسپیراسیون یا مکشی می توانند دود را در غلظت های بسیار پایین تشخیص دهند و قابلیت های هشدار اولیه را ارائه می دهند.
– حساسیت قابل تنظیم: برخی از سیستم‌های آسپیراسیون سطوح حساسیت قابل تنظیم را می‌دهند و امکان سفارشی‌سازی بر اساس شرایط محیطی را فراهم می‌کنند.
– پوشش گسترده: سیستم های آسپیراسیون می توانند مناطق بزرگ تری را پوشش دهند و در محیط های با سقف بلند موثر هستند.
– کاهش هشدارهای کاذب: سیستم های آسپیراسیون کمتر مستعد هشدارهای کاذب ناشی از گرد و غبار، خاک یا سایر ذرات معلق در هوا هستند.
– ملاحظات:
– هزینه: سیستم های آسپیراسیون نسبت به دتکتورهای دود معمولی گران تر هستند.
– پیچیدگی نصب: نصب سیستم های آسپیراسیون به دلیل نیاز به شبکه های لوله کشی یا لوله کشی به طور معمول نیاز به برنامه ریزی و تخصص بیشتری دارد.
– تعمیر و نگهداری: سیستم های آسپیراسیون ممکن است برای اطمینان از عملکرد بهینه نیاز به تعمیر و نگهداری و کالیبراسیون مکرر داشته باشند.
دتکتور دود:
- مزایا:
– مقرون به صرفه: آشکارسازهای دود سقفی عموما ارزانتر از سیستم های آسپیراسیون هستند.
– قابلیت اطمینان: این ردیاب ها قابل اطمینان هستند و به طور گسترده برای کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
– سهولت نصب: دتکتورهای دود معمولی نصب و نگهداری نسبتا آسانی دارند.
– انطباق با مقررات: دتکتورهای دود روی سقف یا دیواری اغلب توسط قوانین ساختمان و مقررات ایمنی الزامی هستند.
– ملاحظات:
– حساسیت: دتکتورهای دود معمولی ممکن است به اندازه سیستم های آسپیراسیون حساس نباشند، به خصوص در محیط هایی با سقف های بلند یا شرایط چالش برانگیز.
– هشدارهای کاذب: آشکارسازهای دود معمولی ممکن است بیشتر مستعد هشدارهای کاذب ناشی از گرد و غبار، بخار یا سایر عوامل غیر مرتبط با آتش باشند.
– منطقه تحت پوشش: بسته به طرح و اندازه آسانسور، آشکارسازهای معمولی ممکن است به اندازه سیستم های آسپیراسیون پوشش جامعی ارائه نکنند.
در نهایت، انتخاب بین این دو دتکتور برای کاربردهای آسانسور باید بر اساس یک ارزیابی کامل از الزامات خاص، محدودیت‌های بودجه، شرایط محیطی و نیازهای انطباق با مقررات باشد. مشاوره با کارشناسان ایمنی آتش نشانی یا مسئولان آیین نامه ساختمان می تواند به تصمیم گیری آگاهانه کمک کند.
ضرورت آموزش ایمنی اطفا حریق و آسانسور
علاوه بر افراد خاص مسئول در زمینه ایمنی، همه کارکنان باید در مورد فرآیندهایی که در صورت وقوع آتش سوزی و اطفاء حریق و آسانسور وجود دارد، کاملاً آگاه و آماده باشند. با انجام این کار، می‌توانید از گیجی و وحشت جلوگیری کنید، مشکلاتی که علت اصلی مرگ در شرایط اضطراری هستند.
دستورالعمل‌های مربوط به کارهایی که در مواقع اضطراری باید انجام شود باید در آسانسور چسبانده شود تا اطمینان حاصل شود که همه می‌دانند در صورت بروز مشکل چه کاری باید انجام دهند.
فازهای خدمات اطفا حریق آسانسور
آسانسورها عموما مجهز به حالت‌های خدمات آتش نشانی هستند که آتش‌نشانان را قادر می سازد تا در هنگام آتش سوزی جهت اطفای حریق ساختمان به استفاده از آسانسور ادامه دهند. حالت خدمات آتش نشانی دو مرحله دارد:
فاز 1
در رابطه با اطفاء حریق و آسانسور فاز 1 به طور خودکار زمانی که حسگرهای دود یا حرارت آسانسور خاموش می‌شود، شروع می‌شود و آسانسور را به طبقه همکف (یا طبقه دیگر در صورت تشخیص دود یا آتش در طبقه همکف) می‌فرستد. درها باز می‌شوند و به مسافران اجازه می‌دهند از آن خارج شوند. آسانسور سپس پاسخگویی به تماس‌های سرویس را متوقف می‌کند تا بتواند هنگام رسیدن آتش‌نشان‌ها در دسترس باشد.
فاز 2
فاز 2 توسط آتش نشانان با رسیدن به صحنه آغاز می‌شود. این فاز از یک کلید روی تابلوی کنترل داخل آسانسور فعال می‌شود. همه آسانسورهای جدید یک کلید آسانسور جهانی را می‌پذیرند که هر آتش‌نشانی دارد.
این کلید پرسنل امدادی را قادر می‌سازد تا آسانسور را به صورت دستی کنترل کنند. تا بتوانند در صورت نیاز از طبقه‌ای به طبقه دیگر حرکت کنند و به آنها اجازه می‌دهد. تا ساختمان را به سرعت تخلیه کرده و آتش را خاموش کنند.
اطفا حریق و آسانسور دسترسی آتش نشانی
آسانسور اساسا برای حمل و نقل افراد نصب می‌شود. اما مجهز به سیستم‌های کنترل حفاظتی اضافی، ارتباطات و علائم است. تا امکان استفاده از آن تحت کنترل مستقیم تیم آتش نشانی را فراهم کند. تا هنگام وقوع حریق بتوان به طبقات ساختمان دسترسی پیدا کرد.
ویژگی‌های آسانسور آتش نشانی
- وجود رابط بین کنترل آسانسور، تشخیص حریق و سیستم هشدار
- لزوم وجود درها و نردبان‌ها برای عملیات نجات
- قطعات الکتریکی در شفت و روی آسانسور باید در برابر آب و آتش محافظت شوند.
- سیستم اینترکام اضطراری و عملیات آسانسور
- منبع تغذیه جداگانه (تامین شده توسط سازنده) برای فعال ماندن آسانسور در شرایط حریق
حرف آخر
در این مطلب به نکات کلیدی مرتبط با اطفاء حریق و آسانسور پرداختیم. رعایت این نکات با افزایش ایمنی آسانسور در شرایط حریق، صدمات و تلفات احتمالی را به حداقل کاهش خواهد داد.
ما در شرکت گنجینه پاوان با ارائه خدمات مشاوره و نصب تجهیزات اعلام و اطفای حریق برای انواع صنایع و ابنیه مسکونی و تجاری، زمینه افزایش محیط کار و زندگی آسوده و ایمن را برای هموطنان خود فراهم می‌کنیم.
اگر مایلید از خدماتی بهره‌مند شوید که ما را به یک شرکت مستقل پیشرو در عرصه پیشگیری، حفاظت از آتش و اطفای حریق بدل کرده است، هم اکنون با ما تماس بگیرید. ما خوشحال می‌شویم که در جهت افزایش ایمنی و آسایش، در کنار شما باشیم.
منابع:
