هر ساله، آتش‌سوزی‌ها خسارات جانی و مالی بسیاری به همراه دارند و همین موضوع اهمیت حفاظت از ساختمان در برابر حریق را بیش از پیش آشکار می‌کند. بسیاری از افراد هنگام فکر کردن به ایمنی ساختمان، تنها به تجهیزاتی مانند خاموش‌کننده‌های آتش یا اسپرینکلرها توجه می‌کنند، اما واقعیت این است که این موارد تنها بخشی از مجموعه گسترده‌ای از روش‌ها و تجهیزات پیشگیری و مقابله با حریق را تشکیل می‌دهند.
حفاظت از ساختمان در برابر حریق شامل مجموعه‌ای از اقدامات و فناوری‌هاست که هر کدام نقش مهمی در کاهش خطرات ناشی از آتش‌سوزی ایفا می‌کنند. این روش‌ها نه‌تنها برای مهار آتش و جلوگیری از گسترش آن طراحی شده‌اند، بلکه به ساکنان نیز فرصت تخلیه‌ایمن در شرایط اضطراری می‌دهند.
در این مقاله، با جزئیات بیشتری به معرفی مهم‌ترین راهکارها و تجهیزات حفاظت از ساختمان در برابر حریق خواهیم پرداخت و اهمیت هر کدام را بررسی خواهیم کرد.
روش فعال حفاظت از ساختمان در برابر حریق؛
روش فعال برای حفاظت از ساختمان در برابر حریق، به آن دسته از اقدامات حفاظتی اطلاق می‌گردد که بهکارگیری آن‌ها نیازمند انجام عمل خاص یا کار مشخصی باشد. این عمل یا کار مشخص ممکن است به صورت دستی انجام شود، مثلا به صورت دستی برای هشدار به ساکنان ساختمان، شستی مخصوص سیستم اعلام حریق فعال شود، یا برای اطفاء حریق از خاموش‌کننده استفاده شود.
گاهی اوقات نیز محافظت فعال به صورت خودکار انجام می‌شود، به عنوان نمونه، دتکتور دودی یا حرارتی به صورت خودکار فعال می‌شود یا اینکه اسپرینکلرها برای اطفای آتش، به طور اتوماتیک روشن می‌شود. در حالت محافظت فعال از آتش، تجهیزات به دلیل وجود سیگنال یا هشداری محیطی به کار می‌افتند. روی هم رفته روش‌های فعال حفاظت در برابر آتش‌سوزی، در نهایت منجر به کنترل، مهار و اطفاء آتش‌سوزی در محل بروز حریق می‌شوند.
سیستم‌های اطفاء حریق یکی از بارزترین نمونه‌های تجهیزات مورد استفاده در طبقه‌بندی روش فعال محافظت در برابر آتش محسوب می‌شوند، البته سیستم تشخیص و اعلام حریق نیز، از جمله تجهیزات پرکاربرد روش‌های فعال محافظت در برابر حریق محسوب می‌شود. فعال شدن هر کدام از سیستم‌های اطفاء یا اعلام حریق در زمان بروز آتش‌سوزی، خسارات ناشی از حریق را به میزان بسیار قابل توجهی کاهش می‌دهد.
روش منفعل حفاظت از ساختمان در برابر حریق؛
روش منفعل حفاظت در برابر حریق بر خلاف نامش، نقشی حیاتی در محافظت از ساختار فیزیکی ساختمان دارد، در روش منفعل، با استفاده از تجهیزات مقاوم به حریق حریق ثابت و تفکیک قسمت‌های مختلف ساختمان، تلاش می‌شود تا در صورت بروز حریق، قبل از فعال شدن سیستم اطفاء تا حد امکان زبانه‌های آتش مهار شود. با این کار حریق در کانون اصلی وقوع باقی می‌ماند و امکان بسط و گسترش به سایر قسمت‌های ساختمان را پیدا نمی‌کند. درها، دیوارها و کفپوش‌های مقاوم به حریقحریق که همگی از جمله تجهیزات مورد استفاده در روش محافظت منفعل در برابر حریق‌اند، به ساکنان ساختمان فرصت می‌دهند تا پیش از آنکه زمان را از دست بدهند، امکان تخلیه‌ی محل وقوع حریق را داشته باشند.
چرا به روش‌های منفعل و فعال حفاظت در برابر حریق در ساختمان نیاز داریم؟
روش منفعل و روش فعال حفاظت در برابر حریق علی‌رغم تفاوتهای بنیادین که با یکدیگر دارند، هر کدام در محافظت از ساختمان در برابر حریق نقشی غیر قابل انکار دارند. بدین ترتیب هنگام بروز حریق در ساختمان، تجهیزات مورد استفاده در روش منفعل، از گسترش آتش جلوگیری و سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق به عنوان تجهیزات مورد استفاده در روش فعال، هشدارهای لازم برای تخلیه‌ی ساختمان را در اختیار ساکنان قرار می‌دهند. باید توجه داشت که برای اطمینان از حفاظت ساختمان در برابر حریق، استفاده از هر دو روش منفعل و فعال در کنار هم ضروری است.
انواع مختلف روش‌های فعال مقابله با حریق؛
تقریبا تمامی روش‌های فعال مقابله با حریق در یکی از دسته‌بندی‌های زیر جای می‌گیرند:
تشخیص و اعلام حریق:
تجهیزات مورد استفاده در این زیرگروه به منظور شناسایی و تشخیص انتشار دود، حرارت و شعله در محیط استفاده می‌شوند و یا اینکه هنگام بروز حریق از طریق هشدار، ساکنان ساختمان را خبر می‌کنند تا به موقع محل را تخلیه کنند. از جمله شناخته‌شده‌ترین این تجهیزات می‌توان به دتکتورهای دودی و آژیرهای اعلام حریق اشاره کرد.
اطفاء حریق:
سیستم‌های اطفای حریق توسط کارشناسان متخصص ایمنی و آتش‌نشانی و با هدف اطفاء حریق در مکان‌های مختلف نصب و راه‌اندازی می‌شوند. عموما در سیستم‌های اعلام حریق از محتویاتی مانند آب، فوم یا گازهای بی‌اثر استفاده می‌شود. تجهیزات مورد استفاده در این سیستم‌ها نیز از اسپرینکلر و شلنگ آتش‌نشانی گرفته تا کپسول‌های اطفاء حریق متفاوت است.
مدیریت دود:
یکی از راه‌های تخلیه دود ناشی از حریق در هر ساختمانی استفاده از فن فشار مثبت برای راهروها و راه‌پله‌هاست، تجهیزاتی از این دست کمک می‌کند تا در صورت وقوع آتش‌سوزی امکان تخلیه‌ی ساکنان بدون خطر گرفتار شدن در دود وجود داشته باشد.
همچنین بخوانید: آموزش اطفا حریق
روش منفعل مقابله با حریق و چشم‌انداز پیشرو؛
بر مبنای تخمین مؤسسات مالی بین‌المللی تا سال 2026 میلادی گردش مالی بازار خرید و فروش تجهیزات ایمنی تنها در گروه تجهیزات منفعل مقابله با حریق، به 31 میلیارد دلار خواهد رسید. روش منفعل مقابله با حریق مانند روش فعال به چند گروه اصلی تقسیم نمی‌شود، اما تجهیزات به کار گرفته شده در این روش نیز با کاربری‌های متنوع مورد استفاده قرار می‌گیرند، برخی از این کاربری‌ها عبارت‌اند از:
- تقسیم فضای ساختمان به بخش‌های کوچک‌تر به منظور جلوگیری از گسترش آتش از محل وقوع به قسمت‌های دیگر؛ (حیطه‌بندی)
- تقویت سازه‌های ساختمان؛ (نصب ستون، دیوار حائل و تیغه)
- استفاده از پوشش‌های مقاوم به حریق حریق؛ (درب مقاوم به حریق، دیوار مقاوم به حریق و کفپوش مقاوم به حریق)؛
درب‌های مقاوم به حریق یکی از مهم‌ترین تجهیزات مورد استفاده در روش منفعل مقابله با حریق محسوب می‌شوند، به همین دلیل نیز در ادامه بیشتر در مورد این تجهیزات حفاظتی صحبت می‌کنیم.
روش منفعل مقابله با حریق و درب‌های مقاوم به حریق؛
تا سال 2026 گردش مالی بازار تجهیزات ایمنی تنها در گروه تجهیزات منفعل به 31 میلیارد دلار خواهد رسید.
برای بسیاری از فعالان حوزه‌ی تجهیزات ایمنی و آتش‌نشانی، درب‌های مقاوم به حریق، بهترین وسیله، برای دسترسی به مسیری امن به منظور تخلیه‌ی ساختمان محسوب می‌شوند. علاوه بر این درب‌های مقاوم به حریق وسیله‌ای بسیار مناسب برای تفکیک و حیطه‌بندی ساختمان نیز محسوب می‌شوند.
مطابق استانداردهای ایمنی و آتش‌نشانی در کشور انگلستان، درب‌های مقاوم به حریق حداقل حتما میبایست که تا 30 دقیقه در برابر حریق مقاومت داشته باشند. این مسأله شامل تمامی قسمت‌های در، مثل لولا، قفل، چارچوب و … می‌شود.
نوار مهر و موم آتش و دود Smoke seals در درب‌های مقاوم به حریق، قسمتی نواری شکل با پرزهایی به شکل برس است که جلوی نفوذ دود را از محل وقوع آتش‌سوزی به قسمت‌های دیگر میگیرد.
از نوار مهر و موم آتش و دود در درب‌های مقاوم به حریق برای جلوگیری از ورود دودهایی استفاده می‌شود که به دلیل کاهش دما در ارتفاع پایین جریان دارند و در حالت عادی ممکن است از زیر درب یا درزهای چارچوب‌ها عبور کنند.
سخن پایانی
شرکت گنجینه پاوان به پشتوانه‌ی نگاه علمی و مبتنی بر فناوری در حوزه‌ی خدمات نصب و اجرای سیستم‌های اطفاء حریق، در هر دو بخش روش‌های مقابله با حریق به صورت فعال و منفعل، خدمات تخصصی خود را منطبق با آخرین پیشرفت‌های صنعتی این حوزه و همگام با استانداردهای بین‌المللی به متقاضیان ارائه می‌دهد. تیم کارشناسان مجرب گنجینه پاوان، نصب سیستم‌های اطفاء حریق را در پروژه‌هایی بر عهده داشته و دارند که از نظر معماری شهری به بخشی نمادین از شهر تهران تبدیل شده‌اند، پروژه‌های این شرکت در بازار سنتی تهران و نوآوری در به کارگیری تجهیزات منفعل مقابله با حریق از جمله دستاوردهای علمی این شرکت در بحث مقابله فعال و منفعل با حریق در یکی از پرخطرترین مناطق شهری محسوب می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با مراجعه به صفحه‌ی تماس با ما با همکاران ما در شرکت گنجینه پاوان تماس بگیرید.
منبع: clmfireproofing.com ؛
