فلاش‌اور و بَک‌درفت دو پدیده مهم در آتش‌نشانی هستند که اغلب به دلیل نتایج تخریبی مشابهشان با هم اشتباه گرفته می‌شوند. هر دو منجر به آتش‌سوزی شدید و گسترده می‌شوند، اما از نظر علل و مکانیسم‌هایشان تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند. برای دانستن تفاوت فلش اور و بک درفت با ما همراه باشید.
فلش اور
فلاش‌اور یا فلش اور به‌عنوان “گرفتاری ناگهانی یک اتاق یا منطقه در آتش از کف تا سقف به دلیل بازتاب گرمایی” تعریف می‌شود. این فرایند شامل انرژی آتش است که از دیوارها، کف و سقف به محتویات اتاق بازتاب می‌شود. با گرم‌شدن این محتویات، آنها به دمای احتراق خود می‌رسند و باعث می‌شود کل منطقه به طور هم‌زمان شعله‌ور شود؛ بنابراین، فلاش‌اور یک رویداد دما محور است که نشان می‌دهد آتش به مرحله کاملاً توسعه‌یافته رسیده است.
ویژگی‌های کلیدی فلاش‌اور:
۱. بازتاب گرمایی: انرژی بازتاب شده به داخل اتاق باعث افزایش دما تا زمانی که تمام محتویات شعله‌ور شوند.
۲. احتراق هم‌زمان: محتویات اتاق تقریباً به طور هم‌زمان شعله‌ور می‌شوند و منطقه را در آتش فرومی‌برد.
۳. دما محور: عامل اصلی، افزایش سریع دما است.
بیشتر بخوانید: فلش اور چیست؟
بک درفت
بَک‌درفت، در مقابل، یک انفجار دود است که هنگامی رخ می‌دهد که هوای اضافی به یک آتش کم‌سو وارد شود و باعث احتراق انفجاری گازهای گرم شود. برخلاف فلاش‌اور، بَک‌درفت یک رویداد هوا محور است. هنگامی که آتش، اکسیژن موجود در یک فضای محصور را مصرف می‌کند، به حالت کم‌سو تبدیل می‌شود. واردکردن هوای تازه به این محیط فاقد اکسیژن می‌تواند منجر به احتراق ناگهانی و شدید گازهای جمع‌شده شود.
ویژگی‌های کلیدی بَک‌درفت:
۱. انفجار دود: احتراق ناگهانی دود و گازها پس از وارد کردن هوا
۲. هوا محور: با وارد کردن مجدد اکسیژن به یک آتش کم‌سو فعال می‌شود.
۳. نیروی انفجاری: انفجار می‌تواند پنجره‌ها را بشکند، دیوارها را بیندازد و خطرات قابل‌توجهی برای آتش‌نشانان ایجاد کند.
تعادل گرمایی، خروج گاز و فلاش‌اور
در طبیعت، همه چیز به دنبال تعادل گرمایی است. در یک آتش‌سوزی ساختمانی، گرمای تولید شده توسط دیوارها و مبلمان جذب می‌شود تا زمانی که نتوانند آن را بیشتر تحمل کنند. این گرمای جذب شده سپس به‌عنوان گازهای فوق‌العاده گرم یا دود به داخل اتاق بازتاب می‌شود، فرایندی که خروج گاز نامیده می‌شود. خروج گاز حیاتی است؛ زیرا امکان احتراق را فراهم می‌کند و به جامدات اجازه می‌دهد بخاراتی آزاد کنند که وقتی به دمای مناسب و سطح اکسیژن می‌رسند، شعله‌ور شوند.
اصول احتراق و دینامیک آتش
احتراق در محدوده خاصی از غلظت بخار، معروف به محدوده قابل‌اشتعال، رخ می‌دهد. حداقل غلظت بخار در هوا که می‌تواند شعله‌ور شود، حد پایین انفجار (LEL) و حداکثر غلظت حد بالای انفجار (UEL) است. در یک آتش‌سوزی، با افزایش گرما، محدوده قابل اشتعال گسترش می‌یابد.
درک بَک‌درفت
درک بَک‌درفت شامل فهمیدن مثلث آتش: سوخت، گرما و اکسیژن است. در فضاهای محصور، کمبود اکسیژن درحالی‌که گرما و سوخت جمع می‌شود، یک محیط ناپایدار ایجاد می‌کند. وارد کردن اکسیژن به این محیط می‌تواند یک واکنش احتراق سریع و شدید را به وجود آورد. این رویداد انفجاری با افزایش فشار و گازهای فوق‌العاده گرم رانده می‌شود و بَک‌درفت‌ها را به‌ویژه خطرناک می‌کند.
شناسایی علائم
برای درک تفاوت فلش اور و بک درفت، شناسایی علائم یک بَک‌درفت احتمالی برای ایمنی بسیار مهم است. نشانه‌ها شامل حرکات تپشی، لرزش پنجره‌ها و وجود دود غلیظ است. آتش‌نشانان باید از این علائم آگاه باشند و دینامیک فلاش‌اور و بَک‌درفت را درک کنند تا بتوانند شرایط خطرناک را پیش‌بینی و پیشگیری کنند.
کاهش خطرات
برای کاهش احتمال فلاش‌اور یا بَک‌درفت، آتش‌نشانان باید:
- راهبُردهای مدیریت تأمین هوا را اجرا کنند.
- ۲. از تکنیک‌های تهویه دود استفاده کنند.
- ۳. آب را به‌درستی به سمت آتش هدایت کنند.
- ۴. هوشیار به نشانه‌های سناریوهای احتمالی فلاش‌اور یا بَک‌درفت باشند.
اگر نمی‌دانید : سیستم اطفا حریق چیست؟
نتیجه‌گیری
درک تفاوت‌های بین فلاش‌اور و بَک‌درفت برای ایمنی آتش‌نشانان و عملیات مؤثر آتش‌نشانی بسیار مهم است. با شناخت ویژگی‌ها و نشانه‌های منحصربه‌فرد هر پدیده، آتش‌نشانان می‌توانند بهتر از خود محافظت کنند و به طور مؤثرتری با آتش‌سوزی‌های ساختمانی مقابله کنند.
