چه ساختمان هایی نیاز به اطفا حریق دارند

مقدمه ای بر نیازهای آتش نشانی در ساختمان ها

اطفا حریق همیشه یک نگرانی در محل زندگی افراد است. انواع مختلف ساختمان ها به اقداماتی تخصصی برای اطفا حریق جهت محافظت از جان و اموال نیاز دارند. از سازه‌های مسکونی گرفته تا مجتمع‌های تجاری و صنعتی، خطر آتش‌سوزی در محیط‌های مختلف وجود دارد که نیازمند استراتژی‌ برای اطفای حریق است. اهمیت اطفا حریق موثر در ساختمان ها را نمی توان نادیده گرفت، زیرا آتش سوزی می تواند به سرعت گسترش یابد و تهدیدات قابل توجهی برای ساکنان و امدادگران ایجاد کند.

درک نیازهای منحصر به فرد اطفا حریق انواع مختلف ساختمان ها شامل در نظر گرفتن عواملی مانند اشغال، طراحی ساختمان، مصالح ساختمانی و وجود خطرات احتمالی است. برای مثال، ساختمان‌های مسکونی روش هایی برای اطفای حریق را می‌طلبند که تخلیه و مهار سریع را در اولویت قرار می‌دهند، در حالی که سازه‌های تجاری و صنعتی ممکن است برای محافظت از دارایی‌های ارزشمند و تضمین تداوم کسب‌وکار به سیستم‌های پیشرفته برای مهار حریق نیاز داشته باشند.

ساختمان‌های بلند به دلیل طبقات زیادی که دارند، چالش‌های متفاوتی دارند که به دستگاه‌های آتش نشانی، سیستم‌های ارتباطی و روش‌های تخلیه تخصصی نیاز دارند. مؤسسات آموزشی، مراکز بهداشتی و درمانی و مکان‌های فرهنگی نیز به استراتژی‌های مناسب برای اطفای حریق نیاز دارند تا خطرات خاص مرتبط با عملکرد خود و تعداد ساکنینی را که در خود جای می‌دهند، بررسی کنند.

در این زمینه، ضوابط، مقررات ساختمانی و رعایت استانداردهای ایمنی نقشی اساسی در شکل‌دهی به نیازهای آتش نشانی ایفا می‌کنند. ادارات آتش نشانی و امدادگران اورژانس به طور مداوم در تلاش هستند تا رویکردهای خود را با روندهای معماری در حال تحول، مصالح ساختمانی و الگوهای اشغال منطبق کنند. هدف افزایش آمادگی، قابلیت های واکنش و انعطاف پذیری کلی در برابر ماهیت غیرقابل پیش بینی آتش سوزی در محیط های ساخته شده است.

این مقاله جنبه‌های حیاتی نیازهای آتش‌نشانی را در انواع مختلف ساختمان‌ها بررسی می‌کند و بر اهمیت اقدامات پیشگیرانه، برنامه‌ریزی مشارکتی و نوآوری مستمر برای کاهش تأثیر آتش‌سوزی بر جان و دارایی انسان تأکید می‌کند. درک و پرداختن به چالش های منحصر به فرد ناشی از سازه های مختلف به طور قابل توجهی به ایجاد جوامع ایمن تر و به حداقل رساندن اثرات مخرب حوادث آتش سوزی کمک می کند.

انواع سیستم اطفا حریق

سیستم های آتش نشانی اجزای حیاتی ایمنی ساختمان هستند که برای شناسایی، کنترل و خاموش کردن سریع آتش طراحی شده اند. این سیستم ها بر اساس نوع ساختمان، کاربری آن و خطرات خاص آتش سوزی متفاوت هستند. در اینجا چندین نوع از سیستم های اطفاء حریق که معمولاً برای پیشگیری و مهار آتش استفاده می شوند آورده شده است:

• سیستم های اسپرینکر

سیستم های اسپرینکلر همیشه برای ساختمان های مسکونی و تجاری استفاده می شوند. این سیستم ها شامل شبکه ای از لوله ها با سرهای آبپاش است که طبق نقشه و معماری محیط در سرتاسر ساختمان نصب می شود. هر سر آبپاش با افزایش حرارت محیط فعال می شود و آب را مستقیماً روی آتش رها می کند و حریق را کنترل یا خاموش می کند. فقط منطقه آسیب دیده هدف قرار می گیرد و آسیب آب به حداقل می رسد.

• سیستم های هیدرانت آتش نشانی

سیستم های شیر آتش نشانی برای تامین آب آماده عملیات اطفای حریق ضروری هستند. آنها شامل یک شبکه زیرزمینی از لوله های متصل به هیدرانت های استراتژیک در اطراف یک ساختمان یا در یک شهر هستند.

آتش نشان ها با کمک این تجهیزات می توانند شیلنگ ها را به هیدرانت ها متصل کنند و امکان دسترسی سریع به منابع آب را در مواقع اضطراری فراهم کنند.

• کپسول های خاموش کننده

کپسول های خاموش کننده آتش نشانی ابزارهای ضروری برای اطفا حریق هستند که در ساختمان های مختلف یافت می شوند. آنها در انواع مختلفی مانند خاموش کننده های آب، فوم، CO2  و مواد شیمیایی خشک وجود دارند. این تجهیزات باید در موقعیت های واضح و قابل دید نصب شوند. تا در دسترس باشند و در صورت بروز حریق به سرعت قابل استفاده باشند.

• سیستم های خاموش کننده گازی

این سیستم ها مانند سیستم های عامل تمیز یا گاز بی اثر، معمولا در اتاق های سرور، مراکز داده و مکان هایی با تجهیزات حساس استفاده می شوند. آنها آتش را بدون آسیب رساندن به تجهیزات الکترونیکی خاموش می کنند. این سیستم ها با ازاد کردن گاز، اکسیژن را جابجا می کند و با حذف یکی از عناصر ضروری برای احتراق مانند اکسیژن یا گرما، آتش را خاموش می کند.

همچنین بخوانید: سیستم اطفا حریق عامل پاک و استاندارد  NFPA 2001

• سیستم های مبتنی بر فوم

سیستم های اطفای حریق بر پایه فوم برای آتش سوزی مایعات قابل اشتعال مناسب هستند. آنها معمولاً از کنسانتره فوم مخلوط با آب استفاده می کنند. فوم روی سطح مایع اعمال می شود و پوششی تشکیل می دهد که بخارات را سرکوب می کند و از احتراق مجدد جلوگیری می کند.

• سیستم های آبپاش یا اسپرینکلر

سیستم های آبپاش لوله خشک در مناطقی که احتمال یخ زدگی لوله ها وجود دارد نصب می شود. برخلاف سیستم های لوله مرطوب، این لوله ها تا زمانی که آتش سیستم را فعال کند، خشک می مانند. هنگامی که آتش سوزی رخ می دهد، دریچه لوله خشک باز می شود و اجازه می دهد تا آب به داخل سیستم جریان یابد و از طریق سرهای آبپاش تخلیه شود. این سیستم ها برای حریق های کلاس   A مناسب است.

انتخاب سیستم های اطفا حریق به عواملی مانند هدف ساختمان، خطرات آتش سوزی و مقررات محلی بستگی دارد. ادغام چندین سیستم می تواند حفاظت جامع در برابر انواع مختلف آتش سوزی را فراهم کند و اقدامات ایمنی کلی را در یک سازه افزایش دهد.

ساختمان ها، صرف نظر از نوع یا هدفشان، به تدابیر اطفا حریق برای اطمینان از ایمنی ساکنان و حفاظت از دارایی های ارزشمند نیاز دارند. این اقدامات اغلب نیاز به تایید مقامات مربوطه برای اطمینان از انطباق با استانداردها و مقررات ایمنی تعیین شده دارند.

در اینجا بحثی در مورد انواع ساختمان هایی که به سیستم های اطفای حریق نیاز دارند، با تاکید بر اهمیت تاییدیه ها آورده شده است:

• ساختمان های تک واحدی تجاری با حدود مساحت 500 متر مربع که ورودی مشترکی ندارند.
• ساختمان های تجاری با مساحت 300 متر مربع و یا بیشتر که ورودی مشترکی هم دارند.
• ساختمان های مسکونی، تجاری، اداری 3 طبقه یا بیشتر با مساحت 300 متر مربع
• ساختمان های تجاری و مسکونی با داشتن 5 واحد بیشتر

تجهیزات اطفا حریق ساختمان کجا نصب شوند

• در فضاهای پارکینگ، انبارها، اتاق های تاسیسات و محیط های مشابه نیاز به تجهیزات خاموش کننده چرخ دار دارند.
• خاموش کننده ها را می توان در به روی ستون ها نزدیکی خروجی ها، دیوارهای انبار، فضاهای خالی نصب کرد.
• در کتاب مقررات ملی ساختمان ایران مبحث سوم که مربوط به به حفاظت از ساختمان‌ها در برابر حریق است، عنوان شده «شبکه‌های بارنده خودکار (اسپرینکلرها) و سایر سیستم‌های خودکار اطفای حریق» رعایت استاندارد NFPA 13 الزامی است.

کدام ساختمان ها نیاز به سیستم اطفا حریق دارند

ساختمان ها، صرف نظر از نوع یا هدفشان، به تدابیر اطفاء حریق برای اطمینان از ایمنی ساکنان و حفاظت از دارایی های ارزشمند نیاز دارند. این اقدامات اغلب نیاز به تایید سازمان آتش نشانی برای اطمینان از انطباق با استانداردها و مقررات ایمنی تعیین شده دارند. در اینجا بحثی در مورد انواع ساختمان هایی که به سیستم های اطفای حریق نیاز دارند، با تاکید بر اهمیت تاییدیه ها آورده شده است:

ساختمان های بلند

سازه های بلند با طبقات زیاد چالش های خاصی را از نظر تخلیه و اطفای حریق ایجاد می کنند و سیستم های پیشرفته ای را برای واکنش موثر ضروری می کنند. تأییدیه های ساختمان های بلند اغلب نصب سیستم های آبپاش خودکار، ساخت و سازهای مقاوم در برابر آتش و آسانسورهای نسوز و سایر اقدامات ایمنی را الزامی می کند.

همچنین بخوانید: ویژگی های سیستم اعلام و اطفا حریق ساختمان های بلند

ساختمان های مسکونی

ساختمان‌های مسکونی، از جمله خانه‌ها، آپارتمان‌ها و کاندومینیوم‌ها، به سیستم‌های اطفای حریق برای محافظت از جان ساکنان و به حداقل رساندن خسارت مالی نیاز دارند. قوانین محلی ساختمان و مقررات ایمنی آتش نشانی معمولاً نصب سیستم های اعلام حریق تایید شده، کپسول های آتش نشانی و در برخی موارد سیستم های اسپرینکلر را الزامی می کند.

موسسات تجاری

ساختمان‌های تجاری مانند دفاتر، فروشگاه‌های خرده‌فروشی و رستوران‌ها به سیستم‌های اطفای حریق برای محافظت از کارکنان، مشتریان و دارایی‌های تجاری نیاز دارند. مجوزها و تاییدیه های ساختمانی اغلب مشروط به اجرای اقدامات مناسب اطفاء حریق از جمله سیستم های اعلام حریق، خروجی های اضطراری و کپسول های آتش نشانی است.

تاسیسات صنعتی

سازه‌های صنعتی، مانند کارخانه‌ها و کارخانه‌های تولیدی، به دلیل وجود ماشین‌آلات و مواد خطرناک، مستعد خطرات آتش‌سوزی منحصربه‌فردی هستند که سیستم‌های اطفای حریق را حیاتی می‌سازد. نهادهای نظارتی ممکن است برای سیستم های اطفاء حریق، سیستم های تشخیص گاز و طرح های واکنش اضطراری متناسب با فرآیندهای صنعتی خاص، به تاییدیه های تخصصی نیاز داشته باشند.

موسسات آموزشی

مدارس، کالج‌ها و دانشگاه‌ها به سیستم‌های اطفای حریق برای محافظت از دانشجویان، اساتید و کارکنان در مواقع اضطراری آتش‌سوزی نیاز دارند. رعایت کدهای ایمنی آتش نشانی ضروری است و تاییدیه ها اغلب شامل نصب اعلام حریق، سیستم های اسپرینکلر در مناطق خاص و تمرین های معمول آتش نشانی می شود.

امکانات بهداشتی و درمانی

بیمارستان ها، کلینیک ها و مراکز مراقبت های بهداشتی باید ایمنی آتش سوزی را برای اطمینان از رفاه بیماران، متخصصان پزشکی و بازدیدکنندگان در اولویت قرار دهند. مقامات ممکن است به اجرای مصالح ساختمانی مقاوم در برابر آتش، سیستم های تخلیه دود و طرح های جامع ایمنی آتش سوزی نیاز داشته باشند.

ساختمان های مرتفع

سازه های بلندمرتبه چالش های منحصر به فردی را از نظر تخلیه و اطفای حریق ایجاد می کنند و سیستم های پیشرفته ای را برای واکنش موثر ضروری می کنند. تأییدیه های ساختمان های بلند اغلب نصب سیستم های آبپاش خودکار، ساخت و سازهای مقاوم در برابر آتش و آسانسورهای نسوز و سایر اقدامات ایمنی را الزامی می کند.

مکان های تفریحی

مکان‌های تفریحی، مانند سالن‌های تئاتر و کنسرت، نیاز به اقدامات اطفای حریق برای اطمینان از ایمنی جمعیت زیادی در طول رویدادها دارند. مقامات ممکن است نصب سیستم‌های تشخیص و مهار آتش را به همراه طرح‌های تخلیه و خروجی‌های واضح اجباری کنند.

ساختمان دولتی

ادارات دولتی و ساختمان های اداری برای حفاظت از کارکنان، اسناد حساس و فضاهای عمومی به سیستم های اطفای حریق نیاز دارند. رعایت قوانین ساختمان و مقررات ایمنی ضروری است، با تاییدیه هایی که سیستم های اعلام حریق، روشنایی اضطراری و خروجی های آتش را پوشش می دهند.

تأییدیه های ادارات آتش نشانی محلی، مقامات ساختمان و نهادهای نظارتی مربوطه برای اطمینان از اینکه سیستم های اطفاء حریق در ساختمان ها مطابق با استانداردهای ایمنی تعیین شده هستند، حیاتی هستند. این تاییدیه ها بخشی جدایی ناپذیر از ایجاد یک محیط ساخته شده ایمن و کاهش اثرات اضطراری آتش سوزی بالقوه است.

نتیجه گیری

در نتیجه، اهمیت اطفاء حریق در ساختمان ها را نمی توان انکار کرد، زیرا به عنوان یک حفاظت حیاتی در برابر اضطراری های احتمالی آتش سوزی عمل می کند. چه ساختمان های مسکونی، تجاری، صنعتی یا تخصصی، اجرای سیستم های اطفای حریق برای حفاظت از جان، اموال و رفاه کلی ساکنان بسیار مهم است. نیاز به چنین سیستم هایی با خطرات متنوع و منحصر به فرد مرتبط با انواع مختلف ساختمان تاکید می شود.

در اصل، اطفاء حریق در ساختمان‌ها نه تنها یک تعهد قانونی و مقرراتی است، بلکه یک تعهد اساسی برای ایجاد یک محیط زندگی و کار ایمن و محافظت شده برای همه است. از طریق برنامه‌ریزی مدبرانه، تأییدیه‌های جامع و بهبود مستمر استراتژی‌های اطفای حریق، تلاش می‌کنیم تا تأثیر حوادث آتش‌سوزی را به حداقل برسانیم و ایمنی و رفاه جوامع را در فضاهای ساخته شده ارتقا دهیم.