ضوابط لوله کشی آتش نشانی برای اطمینان از ایمنی و کارایی سیستم‌های اطفاء حریق ضروری هستند. نصب و نگهداری صحیح این سیستم‌ها می‌تواند تأثیر زیادی بر اثربخشی تلاش‌های اطفاء حریق داشته باشد و ممکن است جان و مال را نجات دهد. این مقاله به بررسی ضوابط ضروری، انواع لوله‌ها، مواد، روش‌های نصب و نکات نگهداری می‌پردازد تا درک کاملی از استانداردهای لوله کشی آتش نشانی ارائه دهد.
چه میزان با استانداردهای آتش نشانی آشنایی دارید؟ آشنایی با استاندارد آتش نشانی ایران
انواع لوله‌های آتش‌نشانی
در ضوابط لوله کشی آتش نشانی، لوله های آتش نشانی در انواع مختلفی وجود دارند که هر یک برای برآوردن نیازها و شرایط خاصی طراحی شده‌اند. انواع اصلی عبارتند از:
- لوله‌های فولادی ملایم ERW: مطابق با استاندارد IS 1239-1979، این لوله‌ها برای قطرهای تا 150 NB مناسب هستند و برای کاربردهای عمومی آتش‌نشانی استفاده می‌شوند.
- لوله‌های فولادی ERW: بر اساس استاندارد IS 3589-1981، این لوله‌ها برای قطرهای بیش از 150 NB طراحی شده‌اند و برای نصب‌های بزرگتر که نیاز به لوله‌کشی قوی و بادوام دارند، ایده‌آل هستند.
- شیرهای آلیاژ مس: مطابق با IS 1984، این شیرها برای کنترل جریان آب در سیستم ضروری هستند.
- لوله‌های چدنی: لوله‌های چدنی ریخته‌گری شده عمودی و افقی، مطابق با استانداردهای IS 1537-1976 و IS 7181-1986 به ترتیب، برای مقاومت و دوامشان استفاده می‌شوند.
مواد و مشخصات
مواد مورد استفاده در سیستم‌های لوله کشی آتش نشانی باید استانداردهای سختگیرانه‌ای را برآورده کنند تا اطمینان حاصل شود که تحت شرایط فشار بالا قابل اعتماد و عملکردی هستند. مشخصات کلیدی عبارتند از:
- فولاد ملایم (کلاس سنگین ERW): برای قطرهای مختلف استفاده می‌شود تا یکپارچگی ساختاری سیستم لوله‌کشی را تضمین کند.
- فولاد گالوانیزه: برای مقاومت در برابر خوردگی، به ویژه در محیط‌های مرطوب یا فضای باز استفاده می‌شود.
- برنج و فولاد ضد زنگ: برای اتصالات و شیرها به دلیل دوام و مقاومت در برابر خوردگی استفاده می‌شود.
| نوع لوله | توضیحات |
|---|---|
| لوله‌های فولادی ملایم ERW | مطابق با استاندارد IS 1239-1979، مناسب برای قطرهای تا 150 NB |
| لوله‌های فولادی ERW | بر اساس استاندارد IS 3589-1981، مناسب برای قطرهای بیش از 150 NB |
| شیرهای آلیاژ مس | مطابق با IS 1984، برای کنترل جریان آب |
| لوله‌های چدنی | ریخته‌گری شده، مطابق با استانداردهای IS 1537-1976 و IS 7181-1986 |
روش‌های نصب در ضوابط لوله کشی آتش نشانی
نصب صحیح برای اثربخشی سیستم‌های آتش نشانی بسیار مهم است. روش‌های ضروری شامل موارد زیر هستند:
- ساخت کارخانه‌ای: همه لوله‌ها باید به صورت کارخانه‌ای ساخته شوند تا کیفیت و تطابق با استانداردها تضمین شود.
- جوشکاری و اتصال: لوله‌های تا 40 mm NB باید از اتصالات جوشی سوکتی استفاده کنند، در حالی که اندازه‌های بزرگتر نیاز به جوشکاری بات دارند. اتصالات فلنجی در فواصل خاص برای نگهداری آسان ارائه می‌شوند.
- پشتیبانی و بست‌ها: لوله‌ها باید با ساختارهای فولادی گالوانیزه به طور محکم پشتیبانی شوند تا از ثبات و کاهش استرس در اتصالات اطمینان حاصل شود.
- شکل‌دهی هیدرولیکی: خم‌های تا 65 mm NB باید به صورت هیدرولیکی شکل داده شوند تا افت فشار را به حداقل برسانند و بهره‌وری جریان را حفظ کنند.
نگهداری و آزمایش در ضوابط لوله کشی آتش نشانی
نگهداری و آزمایش منظم برای اطمینان از قابل اطمینان بودن سیستم‌های لوله کشی آتش نشانی ضروری است. شیوه‌های کلیدی شامل موارد زیر است:
- آزمایش هیدرواستاتیک: لوله‌ها باید به فشار 20 kg/cm² برای 24 ساعت آزمایش شوند تا نشتی‌ها و یکپارچگی ساختاری را بررسی کنند.
- بازرسی‌های منظم: بازرسی‌های دوره‌ای شیرها، اتصالات و پشتیبانی‌ها برای شناسایی و رفع مسائل احتمالی.
- نقاشی و پوشش: همه لوله‌های آشکار باید با پوشش‌های مقاوم در برابر آتش نقاشی شوند تا از خوردگی محافظت کنند و دید آن‌ها را افزایش دهند.
نتیجه‌گیری
رعایت ضوابط لوله کشی آتش نشانی برای ایمنی و کارایی سیستم‌های اطفاء حریق ضروری است. درک انواع لوله‌ها، مواد، روش‌های نصب و شیوه‌های نگهداری، تطابق با استانداردها را تضمین کرده و اثربخشی تلاش‌های آتش نشانی را افزایش می‌دهد. با پیروی از این دستورالعمل‌ها، صاحبان ساختمان و مدیران تأسیسات می‌توانند به طور قابل توجهی خطرات ناشی از حوادث آتش‌سوزی را کاهش دهند و ایمنی کلی را بهبود بخشند.
منابع
