در ساختمان ها، اماکن تجاری، اداری و تاسیسات صنعتی، اقدامات ایمنی در برابر آتش سوزی به منظور کاهش خطرات احتمالی در صورت وقوع حریق، بسیار مهم است. استفاده از تجهیزات استاندارد و مطمئن یکی از روش های کاهش این خطرات است. به همین دلیل در این مقاله از وبلاگ گنجینه پاوان به بررسی استاندارد EN 54 سیستم ها و تجهیزات کشف و اعلام حریق می پردازیم.
استاندارد EN54 و تاریخچه آن
موضوعات استانداردسازی مربوط به حفاظت در برابر آتش جزو اولین مواردی بود که توسط CEN – مخفف عبارت فرانسوی Comité Européen de Normalisation به معنی کمیته اروپایی استانداردسازی (European Committee for Standardization) – به آن پرداخته شد.
CEN استانداردهای اروپایی را به ترتیب عددی صعودی مطابق با تاریخ ثبت پروژه شماره گذاری می کند. استاندارد کلاس های آتش نشانی EN 2 و سری استانداردهای مربوط به کپسول های آتش نشانی قابل حمل با شماره EN 3 است. استانداردسازی اروپایی سیستم های کشف و اعلام حریق در دهه 1970 آغاز شد. EN 54-1 و EN 54-5 در سال 1976 صادر شدند.
مقررات محصولات ساختمانی Construction Products Regulation (CPR) به طور رسمی دستورالعمل محصولات ساختمانی یک قانون اتحادیه اروپا است که هزاران محصول مورد استفاده را به عنوان بخشی از ساخت و ساز ساختمان ها پوشش می دهد.
بسیاری از استانداردهای محصولات سری EN 54 استانداردهای هماهنگ شده تحت مقررات محصولات ساختمانی (CPR) EU 305/2011 هستند. ضمیمه ZA استانداردهای هماهنگ مشخص می کند که کدام بخش از استاندارد برای اهداف CPR یا همان مقررات مصالح ساختمانی Construction Products Regulation اعمال می شود.
استاندارد EN 54 چیست؟
سیستم های تشخیص و اعلام حریق EN 54 مجموعه ای از استانداردهای اروپایی است که شامل استانداردهای محصول و دستورالعمل های کاربردی برای سیستم های تشخیص حریق، اعلام حریق و همچنین سیستم های هشدار حریق صوتی است.
EN54 استانداردهای محصول، ویژگی های محصول، روش های آزمایش و معیارهای عملکرد را تعریف می‌کنند که بر اساس آن می‌توان اثربخشی و قابلیت اطمینان هر جزء از سیستم تشخیص حریق و اعلام حریق را ارزیابی و اعلام کرد.
استاندارد سیستم های کشف و اعلام حریق EN 54 یک استاندارد اجباری است که الزامات و تست های آزمایشگاهی را برای هر جزء سیستم اعلام حریق و اعلام حریق مشخص می کند و امکان جابجایی آزاد محصولات ساختمانی را بین کشورهای بازار اتحادیه اروپا فراهم می کند.
این استاندارد به طور وسیع در سراسر جهان شناخته شده است. استاندارد EN 54 در کشورهای آمریکای لاتین، برزیل، کشورهای آفریقایی و آسیایی و چندین جزیره در اقیانوس آرام به رسمیت شناخته شده است.
در ایران نیز استاندارد EN54 یکی از استانداردهای مورد پذیرش مقررات ملی ساختمان در طراحی، انتخاب تجهیزات و نصب سیستم های کشف و اعلام حریق است. مقررات ملی ساختمان ایران در این زمینه استاندارد BS EN 5839-1 را که یکی از بخش های استاندارد EN54 است به عنوان یکی از مراجع مورد پذیرش معرفی کرده است.
اهمیت استاندارد سیستم های کشف و اعلام حریق EN 54
استاندارد محصولات اروپایی EN 54 برای تمام سیستم های هشدار صوتی از جمله بلندگوهایی که در صورت آتش سوزی به صورت دستی یا خودکار استفاده می شوند، قابل اجرا است.
استانداردهای EN 54 ثبات تولید، عملکرد محصول و قابلیت اطمینان را تضمین می کنند. تضمین این موارد به مشتریان اطمینان خاطر می دهند و خطرات ناشی از حریق احتمالی را کاهش می دهند.
الزامات EN54 حداقل استانداردهای کیفیت مورد نیاز برای سیستم های اعلام حریق، از دتکتورهای دود و علائم بصری تا تقویت کننده ها و بلندگوها را شرح می دهد. این استاندارد تضمین می کند که سیستم های ایمنی در مواقع اضطراری به وضوح و قابل اعتماد عمل می کنند. برای مثال، آلارم های صوتی، که پیام‌های گفتاری از پیش ضبط شده را به جای آژیر ارسال می‌کنند، توسط دو بخش خاص از EN 54-16، EN 54-24 پوشش داده می‌شوند.
استانداردهای خاص
به منظور رعایت مقررات، تولیدکنندگان موظفند محصولات خود را به نهادهای مورد تایید شخص ثالث ارائه دهند تا از نظر انطباق با استانداردهای خاصی مورد آزمایش قرار گیرند که در مورد بازار هشدار صوتی عبارتند از:
- EN 54-4: تجهیزات منبع تغذیه
- EN 54-16: تجهیزات الکترونیکی هشدار صوتی
- EN 54-24: بلندگوها
EN 54-16
EN 54-16 استانداردهای مورد نیاز برای کنترل های آلارم صوتی و نشان دهنده تجهیزاتی مانند تقویت کننده ها و میکسرهایی است که رسانه‌های هشدار صوتی را به بلندگوها خروجی می‌دهند. تجهیزات اختصاص مربوط به ارائه رسانه های هشدار صوتی نیز ممکن است نیاز به تصویب استاندارد EN 54-4 برای «تجهیزات منبع تغذیه» داشته باشند. تا اطمینان حاصل شود که در مواقع اضطراری برق از دست نمی رود.
EN 54-24
EN 54-24 حداقل الزامات صوتی و ساختمانی را برای بلندگوهایی که برای ارسال پیام های هشدار صوتی در هنگام اضطرار طراحی شده اند، توصیف می کند.
استاندارد BS EN 54
BS EN 54 مجموعه ای از استانداردهای لازم الاجرا در بریتانیا برای اجزای یک سیستم اعلام حریق دائمی است. برای هر جزء بخش متفاوتی از استاندارد وجود دارد.
متخصصان ایمنی آتش نشانی هرگز سیستم اعلام حریق مطابق با BS EN54 را مشخص نمی کنند، زیرا به خودی خود BS EN54 هیچ نشانه ای از ظاهر کلی سیستم اعلام حریق را به شما نمی دهد. در عوض استاندارد BS 5839-1 مورد استفاده قرار می گیرد که بخشی از BS EN54 است.
استاندارد BS 5839-1
در نهایت، برای “طراحی، نصب و راه اندازی” یک سیستم کشف و اعلام حریق منطبق با استاندارد EN 54، پیمانکاران باید استاندارد BS 5839-1 را مورد توجه قرار دهند و رعایت کنند. این استاندارد توصیه هایی را برای طراحی، نصب و نگهداری سیستم ها در مکان های غیر خانگی ارائه می دهد.
بخش های استانداردهای BS EN-54
استاندارد BS EN54 دارای 31 بخش است که هر یک به بخشی از طراحی، انتخاب تجهیزات، نصب و نگهداری سیستم های کشف و اعلام حریق مربوط می شود. فهرست بخش های مختلف استاندارد EN 54 به صورت زیر است:
BS EN 54-1:2011 مقدمه
BS EN 54-2:1997+A1:2006 تجهیزات کنترل و نشانگر
BS EN 54-3:2001 تجهیزات اعلام حریق: آژیر
BS EN 54-4:1998 تجهیزات منبع تغذیه
BS EN 54-5:2001 دتکتورهای حرارتی: دتکتورهای نقطه ای
BS EN 54-7:2001 دتکتورهای دود: دتکتورهای نقطه ای با استفاده از نور پراکنده، نور عبوری یا یونیزاسیون
BS EN 54-10:2002 دتکتورهای شعله: دتکتورهای نقطه ای
BS EN 54-11:2001 شستی اعلام حریق
BS EN 54-12:2002 دتکتورهای دودی: دتکتورهای خطی با استفاده از پرتو نوری
BS EN 54-13:2005 ارزیابی سازگاری اجزای سیستم
BS EN 54-16:2008 تجهیزات کنترل و نشانگر هشدار صوتی
BS EN 54-17:2005 جداکننده های اتصال کوتاه
BS EN 54-18:2005 دستگاه های ورودی / خروجی
BS EN 54-20:2006 دتکتورهای دودی مکشی
BS EN 54-21:2006 انتقال هشدار و تجهیزات مسیریابی هشدار خطا
BS EN 54-22:2015 دتکتورهای حرارتی نوع خطی قابل تنظیم مجدد
BS EN 54-23:2010 تجهیزات اعلام حریق. دستگاه های هشدار تصویری
BS EN 54-24:2008 اجزای سیستم های هشدار صوتی: بلندگوها
BS EN 54-25:2008 اجزای با استفاده از پیوندهای رادیویی
BS EN 54-26:2015 دتکتورهای آتش نقطه ای با استفاده از سنسورهای مونوکسید کربن
BS EN 54-29:2015 دتکتورهای آتش چند سنسوری – دتکتورهای نقطه ای با استفاده از ترکیبی از سنسورهای دود و گرما
BS EN 54-30:2015 دتکتورهای آتش چند سنسوری – دتکتورهای نقطه ای با استفاده از ترکیبی از مونوکسید کربن و دتکتورهای حرارتی اختیاری
BS EN 54-31:2014 دتکتورهای آتش چند سنسوری – دتکتورهای نقطه ای با استفاده از ترکیبی از دود، مونوکسید کربن و حسگرهای حرارتی اختیاری
سخن پایانی
در این مطلب از مقالات گنجینه پاوان به بررسی استاندارد EN 54 پرداختیم. این استاندارد الزامات طراحی، نصب و نگهداری سیستم های کشف و اعلام حریق را در اتحادیه اروپا مشخص می کند که در سراسر جهان نیز به عنوان استانداردی معتبر شناخته می شود.
در طراحی، انتخاب تجهیزات، نصب و نگهداری سیستم های کشف و اعلام حریق، استاندارد BS 5839-1 که مبتنی بر استاندارد EN 54 است به عنوان یکی از مراجع قابل قبول مقررات ملی ساختمان ایران می باشد.
متخصصان مجرب شرکت گنجینه پاوان آماده ارائه مشاوره رایگان به شما برای انتخاب تجهیزات، طراحی و نصب سیستم های اعلام و اطفاء حریق می باشند. برای تماس و دریافت مشاوره رایگان از طریق صفحه تماس با ما در سایت گنجینه پاوان با ما تماس حاصل فرمایید.
منابع:
