هنگامی که با حریق مایعات قابل اشتعال مانند بنزین، نفت یا الکل مواجه می‌شویم، واکنش سریع و صحیح می‌تواند از گسترش آتش‌سوزی و خسارت‌های جدی جلوگیری کند. این نوع آتش‌سوزی‌ها به دلیل ویژگی‌های شیمیایی خاص خود به روش‌های معمولی اطفاء حریق پاسخ نمی‌دهند و نیازمند دانش و تکنیک‌های خاصی هستند. آیا می‌دانید کدام روش‌ها برای اطفاء حریق مایعات قابل اشتعال مؤثرتر هستند؟ در این مطلب از مقالات گنجینه پاوان به بررسی بهترین روش برای اطفاء حریق مایعات قابل اشتعال می پردازیم.
مایعات قابل اشتعال چیست؟
مایعات قابل اشتعال مایعاتی هستند که در تماس با منبع اشتعال به راحتی می توانند آتش بگیرند و در دمای معمولی بسوزند. این مایعات دارای نقطه اشتعال پایینی هستند. نقطه اشتعال یا فلش پوینت حداقل دمایی است که در آن بخار کافی برای احتراق در هوا تولید می کنند. نمونه هایی از مایعات قابل اشتعال عبارتند از بنزین، سوخت دیزل، الکل، استون و بسیاری از حلال های مورد استفاده در فرآیندهای صنعتی. نقطه اشتعال مواد مذکور را می توانید در مطلب لیست فلش پوینت مایعات قابل اشتعال بررسی کنید.
کلاس آتش مایعات قابل اشتعال
برای انتخاب بهترین روش برای اطفاء حریق مایعات قابل اشتعال، شناخت طبقه بندی حریق آنها ضروری است. از لحاظ طبقه بندی حریق، مایعات قابل اشتعال در کلاس B قرار می گیرند. آتش های کلاس B طبق طبقه بندی آمریکای شمالی شامل مایعات، گازها و گریس های قابل اشتعال است که می توانند به راحتی مشتعل شده و بسوزند. این آتش سوزی ها اغلب با شعله های شدید مشخص می شوند و خاموش کردن آنها دشوار است، زیرا منبع سوخت می تواند حتی پس از خاموش شدن شعله های اولیه به سوختن ادامه دهد.
علل متداول آتش سوزی و انفجار مایعات قابل اشتعال چیست؟
همیشه پیشگیری از حوادث و حریق کم هزینه تر است. به همین دلیل قبل از آشنایی با بهترنی روش اطفاء حریق مایعات قابل اشتعال بهتر است که دلایلی که منجر به حریق و انفجار مایعات قابل اشتعال می شود را بررسی کنیم. چند دلیل رایج برای آتش سوزی ها و انفجارها هنگام کار با مایعات قابل اشتعال وجود دارد.
1. منابع اشتعال: مایعات قابل اشتعال در تماس با منبع احتراق مانند شعله باز، جرقه، الکتریسیته ساکن یا سطوح داغ می توانند مشتعل شوند. منابع اشتعال رایج عبارتند از سیگار، کبریت، تجهیزات جوشکاری، تجهیزات الکتریکی و ماشین آلات داغ.
2. ذخیره سازی نامناسب: مایعات قابل اشتعال باید در ظروف تایید شده و در مکان هایی با تهویه مناسب و دور از منابع حرارتی و منابع احتمالی احتراق نگهداری شوند. ذخیره سازی نامناسب، مانند نگهداری مایعات قابل اشتعال در نزدیکی منابع گرما یا در مناطقی با تهویه ضعیف، می تواند خطر حوادث و آتش سوزی را افزایش دهد.
3. جابجایی نامناسب: با مایعات قابل اشتعال باید با احتیاط و با استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مناسب رفتار کرد. استفاده نادرست از مایعات قابل اشتعال، مانند ریختن سریع آنها، ریختن آنها یا استفاده نکردن از PPE مناسب، می تواند خطر حادثه و آتش سوزی را افزایش دهد.
4. عدم آموزش: آموزش مناسب برای هر فردی که با مایعات قابل اشتعال کار می کند ضروری است. عدم آموزش می تواند منجر به حمل، نگهداری و استفاده نادرست از مایعات قابل اشتعال شود و خطر حوادث و آتش سوزی را افزایش دهد.
5. واکنش های شیمیایی: مایعات قابل اشتعال می توانند با سایر مواد شیمیایی مانند اکسید کننده ها واکنش داده و مخلوط های انفجاری یا قابل اشتعال ایجاد کنند. این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که مایعات قابل اشتعال در نزدیکی مواد شیمیایی ناسازگار ذخیره می شوند یا هنگامی که با موادی که می توانند باعث واکنش شوند در تماس باشند.
6. خرابی تجهیزات: تجهیزاتی که برای رسیدگی به مایعات قابل اشتعال مانند پمپ ها، شیرها و شیلنگ ها استفاده می شوند، ممکن است از کار بیفتند و باعث نشت یا نشت شوند. این می تواند خطر تصادف، آتش سوزی و انفجار را افزایش دهد.
هنگام کار با مایعات قابل اشتعال، آگاهی از این علل رایج حوادث، آتش سوزی و انفجار و اتخاذ تدابیر ایمنی مناسب برای جلوگیری از آنها ضروری است.
بهترین و مناسب ترین خاموش کننده برای اطفاء حریق مایعات قابل اشتعال
برای بررسی بهترین روش اطفای حریق مایعات قابل اشتعال باید آنها را در دو سطح خاموش کننده های دستی و سیستم های اطفای حریق در نظر گرفت. کپسول های آتش نشانی دستی معمولا برای خاموش کردن آتش سوزی در مراحل اولیه و حریق های کوچک استفاده می شود.
بهترین خاموش کننده دستی
جهت خاموش کردن آتش سوزی های کوچک، مناسب ترین خاموش کننده و بهترین روش برای اطفاء حریق مایعات قابل اشتعال کپسول های آتش نشانی کلاس B می باشد. کپسول های آتش نشانی کلاس B معمولاً حاوی نوعی ماده خاموش کننده مانند فوم هستند که می تواند به سرعت منبع سوخت را بپوشاند و آتش را خفه کند. سایر انواع کپسول آتش نشانی کلاس B ممکن است از عوامل شیمیایی خشک یا دی اکسید کربن استفاده کنند.
مهم است که اطمینان حاصل شود که کپسول آتش نشانی انتخاب شده برای نوع و مقدار مایع قابل اشتعال درگیر مناسب است. همچنین مهم است که اطمینان حاصل شود که کپسول آتش نشانی به درستی نگهداری می شود و در صورت آتش سوزی به راحتی در دسترس است. از طرف دیگر آموزش نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی برای فردی که آن را به کار می برد ضروری است.
مناسب ترین و بهترین سیستم برای اطفای حریق مایعات قابل اشتعال
مناسب ترین سیستم اطفاء حریق برای اطفاء مایعات قابل اشتعال به عوامل مختلفی مانند نوع و مقدار مایعات قابل اشتعال درگیر، اندازه و طرح تاسیسات و اهداف و الزامات خاص حفاظت در برابر آتش بستگی دارد. در اینجا برخی از سیستم های متداول اطفاء حریق مایعات قابل اشتعال را توضیح می دهیم:
سیستم اطفا حریق فوم
فوم یک عامل مهار آتش متداول برای مایعات قابل اشتعال است. سیستم های مهار کف با پوشاندن سطح سوخت با لایه‌ای از فوم کار می‌کنند که از انتشار بخارات قابل اشتعال جلوگیری می‌کند و سطح سوخت را خنک می‌کند تا از احتراق مجدد جلوگیری کند.
سیستم های اطفای دی اکسید کربن CO2
دی اکسید کربن یکی دیگر از عوامل اطفاء حریق رایج برای مایعات قابل اشتعال است. سیستم های سرکوب CO2 با جابجایی اکسیژن و خفه کردن آتش کار می کنند. این سیستم ها معمولاً در مناطقی استفاده می شوند که فوم ممکن است به تجهیزات یا محصولات حساس آسیب برساند.
سیستم اطفاء مواد شیمیایی خشک
عوامل شیمیایی خشک، مانند پودر ABC یا BC، گاهی اوقات برای سرکوب آتش های حاوی مایعات قابل اشتعال استفاده می شود. این سیستم ها با قطع واکنش زنجیره ای شیمیایی آتش و خفه کردن شعله ها کار می کنند.
ملاحظات نهایی
همان طور که دیدیم بهترین روش برای اطفاء حریق مایعات قابل اشتعال عبارتند از:
- کپسول های آتش نشانی کلاس B
- سیستم اطفای حریق فوم
- سیستم اطفا حریق دی اکسید کربن
- سیستم اطفاء حریق پودر خشک شیمیایی
انتخاب و طراحی یک سیستم اطفاء حریق برای مایعات قابل اشتعال باید بر اساس درک کامل از خطرات و خطرات خاص و همچنین مطابقت با کدها و مقررات مربوطه باشد.
گنجینه پاوان شرکت دارای تاییدیه به عنوان مشاور آتش نشانی استان تهران به ارائه خدمات آموزش، طراحی، مشاوره، نصب و اجرا و تعمیر و نگهداری در حوزه سیستم های اعلام و اطفا حریق می پردازد.
2 پاسخ
ممنون از مقاله خوبتون
سپاس از توجه شما