نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی

کپسول آتش نشانی چیست و چگونه کار می‌کند؟

کپسول آتش نشانی، وسیله‌ای قابل حمل با اندازه متوسط بوده که برای کنترل و خاموش کردن آتش‌های کوچک طراحی شده است. سازوکار این وسیله، بر اساس قطع یکی از اضلاع مثلث حریق (سوخت، اکسیژن و حرارت) است که باتوجه به نوع خاموش کننده درون کپسول، درنهایت آتش را خاموش می‌کند.

اجزای اصلی کپسول آتش‌نشانی

برای استفاده از کپسول اطفای حریق باید اجزای اصلی آن را بشناسیم. این اجزا عبارت‌اند از:

سیلندر یا مخزن: همان بخش فلزی است که ماده خاموش‌کننده را درون خود نگه می‌دارد. جنس آن معمولاً از فلزات یا سایر مواد بادوام بوده تا فشار بالا را به‌راحتی تحمل کند.

نازل یا شیلنگ پاشنده: قسمتی از کپسول آتش‌نشانی‌ست که ماده خاموش کننده را از طریق آن به سمت آتش هدایت می‌کند؛ یا به عبارتی محل خروج ماده خاموش‌کننده.

گیج فشار: گیج فشار یا فشارسنج دستگاهی است که فشار داخل سیلندر را اندازه‌گیری کرده و نشان می‌دهد که کپسول شارژ است یا نه. اگر عقربه روی ناحیه سبز باشد، کپسول شارژ و آماده استفاده است.

دسته یا اهرم تخلیه: بخشی از کپسول آتش‌نشانی‌ست که برای تخلیه عامل خاموش کننده استفاده می‌شود. یعنی، با فشار دادن این قسمت ماده خاموش‌کننده خارج می‌شود.

پین یا ضامن ایمنی: پین یک قطعه فلزی‌ست که از تخلیه تصادفی کپسول جلوگیری می‌کند. قبل از استفاده از خاموش کننده باید آن را خارج کرد.

عامل خاموش کننده: این ماده داخل سیلندر است که برای فرونشاندن و خاموش کردن آتش استفاده می‌شود. نوع عامل بستگی به نوع آتشی دارد که کپسول برای خاموش کردن آن طراحی شده است.

برچسب یا لیبل مشخصات: یک برچسب است که اطلاعات مهمی در مورد نوع کپسول، تاریخ شارژ، کلاس‌های آتش قابل مهار و سایر مشخصات ارائه می‌دهد.

آموزش قدم‌به‌قدم نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی

شاید در ظاهر نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی ساده به نظر برسد، اما این فرایند نیازمند تمرین و آموزش درست است. برای استفاده از این تجهیزات کافی‌ست از روش استاندارد و معتبر «PASS» استفاده کنید. مراحل این روش به‌صورت زیر است:

1.       پین یا ضامن را بکشید (Pull): اولین قدم برای استفاده از کپسول آتش‌نشانی، کشیدن پین یا همان ضامن واقع در بالای خاموش‌کننده است. این کار باعث شکستن مهر و موم شده و کپسول آماده تخلیه می‌شود.
2.       نازل را به سمت پایه آتش نشانه بگیرید (Aim): نازل خاموش‌کننده را به سمت پایه‌های آتش نشانه بگیرید، نه شعله‌های آن. این مسئله به خاموش کردن آتش از ریشه کمک می کند.
3.       اهرم را فشار دهید (Squeeze): دسته یا اهرم را فشار دهید تا عامل خاموش‌کننده تخلیه شود.
4.       نازل را به‌صورت جارویی حرکت دهید (Sweep): نازل را با حرکتی از چپ به راست حرکت دهید تا مطمئن شوید که آتش کاملاً خاموش شده است.

اقدامات ایمنی قبل و بعد از استفاده

جهت استفاده مؤثر و ایمن از کپسول آتش‌نشانی، به رعایت نکات زیر توجه کنید:

قبل از استفاده از کپسول آتش نشانی وضعیت را بررسی کنید: اگر آتش خیلی بزرگ یا به سرعت در حال گسترش است، سعی نکنید آن را با خاموش کننده دستی خاموش کنید. در عوض، سریع محیط را ترک کنید و با آتش نشانی تماس بگیرید.

خاموش‌کننده مناسب را انتخاب کنید: قبل از استفاده از کپسول، مطمئن شوید کپسول منتخب شما برای اطفای حریق مناسب است.

سلامت کپسول و فشارسنج را چک کنید: اطمینان حاصل کنید که کپسول فاقد هرگونه آسیب فیزیکی مانند فرورفتگی یا زنگ‌زدگی‌ست و عقربه فشارسنج آن در ناحیه سبز قرار دارد. پیشنهاد می‌کنیم کپسول آتش نشانی را هر 6 ماه یک‌بار از نظر سلامت چک کنید.

شارژ مجدد پس از استفاده: همیشه بعد از استفاده، کپسول را دوباره شارژ یا تعویض کنید. جهت آشنایی بیشتر با این فرایند، مقاله شارژ کپسول آتش نشانی را بخوانید.

پیش از رفتن به قسمت بعدی، پیشنهاد می‌کنیم مقاله انواع حریق را برای درک بهتر این مبحث مطالعه کنید.

انواع کپسول آتش نشانی

انواع کپسول‌های آتش‌نشانی بر اساس ماده خاموش کننده به صورت زیر است:

خاموش کننده آبی

خاموش کننده‌های آبی برای آتش سوزی کلاس A مناسب هستند و فقط باید برای آتش‌سوزی مواد جامد مانند چوب، کاغذ و پارچه و… استفاده شوند.

خاموش کننده فوم

خاموش کننده‌های فوم برای آتش سوزی کلاس A و B مناسب هستند. آن‌ها در خفه کردن حریق ناشی از مایعات قابل اشتعال مؤثر بوده و با داشتن اثر خنک کنندگی، از احتراق مجدد جلوگیری می‌کنند.

خاموش کننده پودر خشک

کپسول های ABC و BC از رایج‌ترین خاموش‌کننده‌ها بوده که برای اکثر انواع آتش سوزی‌ها مناسب هستند. این خاموش‌کننده‌های چندمنظوره، حاوی یک عامل شیمیایی خشک هستند که می‌تواند به سرعت آتش‌های ناشی از چوب، کاغذ، پارچه، مایعات قابل اشتعال و تجهیزات الکتریکی را خاموش کند.

خاموش کننده کربن دی اکسید (CO2)

استفاده از کپسول‌های آتش‌نشانی کربن دی‌اکسید، برای آتش‌های کلاس B و C مناسب است. این مدل حاوی گاز CO2 بوده که اکسیژن محیط را کاهش داده و آتش را خفه می‌کند. این خاموش کننده‌ها در آتش‌سوزی‌های الکتریکی نیز مؤثر هستند؛ زیرا اثری از خود روی تجهیزات باقی نمی‌گذارند.

خاموش کننده شیمیایی مرطوب

این خاموش‌کننده‌ها برای حریق کلاس K که شامل روغن‌ها و چربی‌های پخت و پز است، مناسب هستند. آن‌ها حاوی یک عامل شیمیایی مرطوب و مخصوص هستند که با روغن یا چربی واکنش داده و ماده‌ای صابون مانند ایجاد می‌کند که باعث خنک و مهار شدن آتش می‌شود.

درجه‌بندی کپسول های آتش نشانی

در زمان استفاده از کپسول‌های آتش نشانی باید به درجه‌بندی کپسول توجه کرد. این طبقه‌بندی، نشان‌دهنده کارایی آن‌ها در کنترل آتش است.

سیستم رتبه‌بندی که روی برچسب کپسول درج شده، از حروف و اعداد برای نشان دادن کلاس حریق و قدرت اطفای آن استفاده می‌کند. به عنوان مثال، یک خاموش کننده با درجه 2A:10B:C در آتش سوزی‌های کلاس A، B و C موثر است و می‌تواند آتشی معادل 2.5 گالن بنزین، 10 فوت مربع آتش در یک مایع، یا 10000 ولت تجهیزات الکتریکی را مهار کند.

نکات نهایی از نحوه استفاده از کپسول آتش نشانی

در این مقاله تلاش کردیم که به زبان ساده و به‌صورت گام‌به‌گام، شیوه استفاده از کپسول آتش نشانی را توضیح دهیم. فراموش نکنید که داشتن کپسول آتش‌نشانی به‌تنهایی کافی نیست؛ آموزش و آمادگی ذهنی نیز برای استفاده از آن در شرایط بحرانی ضروری‌ست. همچنین به یاد داشته باشید که همیشه قبل از استفاده از کپسول آتش نشانی، دستورالعمل‌های روی بدنه را خوانده و از سالم بودن آن اطمینان حاصل کنید. 

اگر سوالی در خصوص کپسول‌های آتش‌نشانی یا قصد خریدن آن‌ها را دارید، کافی‌ست با شماره 09-88222801-021 تماس بگیرید.