در بحث ایمنی حریق، شناسایی آتش تنها آغاز ماجرا است. پس از تشخیص دود یا شعله توسط دتکتورها، مهم‌ترین مسئله این است که مسئولین از خطر به‌وجود آمده مطلع شوند؛ در اغلب موارد آتش‌سوزی زمانی رخ می‌دهد که کسی در محل حضور ندارد یا افرادی هم که در آنجا هستند، کاری از دستشان بر نمی‌آید. در چنین شرایطی است که تلفن کننده اعلام حریق یا همان Fire Alarm Dialer وارد عمل می‌شود. جهت آشنایی با جنبه‌های مختلف این دستگاه با ما همراه شوید.
کاربرد تلفن کننده در سیستم اعلام حریق
تلفن کننده اعلام حریق به عنوان عضو مکمل سیستم اعلام حریق وظیفه دارد که در زمان آتش‌سوزی، به‌صورت خودکار با شماره‌هایی که از قبل در آن تعریف شده تماس بگیرد یا پیام هشدار خطر ارسال کند. شماره‌هایی که در حافظه دستگاه تعریف می‌شود شامل مالک ساختمان، نگهبان و حراست و حتی نزدیک‌ترین ایستگاه آتش نشانی است. در حقیقت، نقش تلفن کننده زمانی پررنگ می‌شود که کسی در ساختمان وجود ندارد، مانند زمانی که یک مناسبت خاص مانند عید و دیگر تعطیلات است. در این صورت با اینکه سیستم اعلام حریق و به دنبال آن سیستم اطفای حریق فعال شده است، اما هیچکس متوجه هشدار نخواهد شد.
تفاوت سیستم هشدار و تلفن کننده اعلام حریق در همینجا مشخص می‌شود. هشداردهنده‌ها مخصوص اطلاع‌رسانی به افراد حاضر در خود ساختمان هستند؛ اما تلفن کننده برای افرادی است که در محل حادثه حضور ندارد و از خطر آگاه نیستند.
انواع تلفن کننده اعلام حریق
تلفن‌کننده‌ها به‌لحاظ تکنولوژی و روش ارتباطی‌شان، به چند دسته تقسیم می‌شوند که هر کدام متناسب با شرایط مختلف طراحی شدند. رایج‌ترین انواع تلفن‌کننده‌ها شامل مدل‌های زیر هستند:
تلفن‌کننده خط ثابت
این مدل، اولین نسل از این دستگاه‌ها محسوب می‌شوند. آن‌ها با استفاده از خطوط تلفن شهری یا همان خط تلفن ثابت کار می‌کنند و عملکرد ساده‌ای دارند. پس از فعال کردن تلفن کننده در سیستم اعلام حریق، این دستگاه می‌تواند به شماره‌هایی که در آن ذخیره است پیام صوتی ضبط‌شده ارسال کند. این نوع تلفن‌کننده معمولاً قابل‌اطمینان است، اما در صورتی که خط تلفن قطع شود یا به هر دلیلی آسیب ببیند، دستگاه از کار می‌افتد و همچنین قابلیت کنترل از راه دور ندارد.
تلفن‌کننده سیم‌کارتی (سلولی)
این مدل نیازی به خط تلفن ندارد و تنها با یک سیم‌کارت فعال می‌تواند تماس بگیرد یا پیامک ارسال کند. از آنجایی که این نسل تلفن کننده‌های اعلام حریق نسبت مدل خط ثابت پیشرفته‌تر هستند، قابلیت ارسال گزارش از وضعیت سیستم، مانند فعال/غیرفعال شدن سیستم، قطع برق و وضعیت زون‌ها را دارند. تلفن‌کننده‌های سلولی را می‌توان از طریق پیامک یا اپلیکیشن موبایل کنترل کرد.
تلفن‌کننده‌های IP (شبکه‌ای)
روش کار تلفن کننده IP برای ارسال هشدارها از طریق اتصال به اینترنت است. این نوع دستگاه‌ها بیشتر در سیستم‌های هوشمند و پیشرفته به‌کار می‌روند و سرعت بالاتری در اطلاع‌رسانی دارند اما در عوض، عملکرد آن‌ها به پایداری و سرعت اینترنت وابسته است.
نحوه نصب تلفن کننده اعلام حریق
نصب تلفن‌کننده اعلام حریق باید با دقت و توجه بالا انجام شود، زیرا در عملکرد آن هنگام ارسال هشدار تاثیر مستقیم دارد.
در مرحله اول، مکان نصب باید انتخاب شود؛ دستگاه را در نزدیکی کنترل پنل اعلام حریق و مکانی با دسترسی آسان به منبع تغذیه و خطوط ارتباطی نصب کنید. تلفن‌کننده‌ها معمولاً با ولتاژ ۱۲ ولت کار می‌کنند، اگر کنترل پنل شما ۲۴ ولت است، از رگولاتور برای کاهش ولتاژ استفاده کنید تا به دستگاه آسیب نرسد. پس از آن، شماره‌های تماس موردنظر در حافظه دستگاه ذخیره کرده و پیام صوتی یا متنی موردنظر خود را ضبط کنید. در نهایت، عملکرد دستگاه را از طریق شبیه‌سازی وضعیت آتش‌سوزی آزمایش کنید تا از صحت عملکرد تلفن کننده مطمئن شوید.
بیشتر بخوانید: نصب سیستم اعلام حریق
مزایا و معایب استفاده از تلفن‌کننده
استفاده از تلفن‌کننده در سیستم اعلام حریق، مزایای زیادی دارد. مهم‌ترین آن‌ها، افزایش قابل‌توجه سرعت اطلاع‌رسانی و کاهش وابستگی به حضور فیزیکی افراد است. این ابزار، تضمین می‌کند که حتی زمانی که کسی در ساختمان نیست، مانند ساعات غیرکاری یا تعطیلات، هشدارها به درستی منتقل می‌شوند.
از سوی دیگر، معایبی هم وجود دارد. مثلاً وابستگی دستگاه به زیرساخت‌هایی مثل تلفن، شبکه موبایل یا اینترنت، می‌تواند در برخی مواقع مشکل‌ساز شود. همچنین، اگر شماره‌ها به‌درستی تنظیم نشده باشند یا حافظه دستگاه پاک شده باشد، دیگر تماسی انجام نمی‌شود. به همین دلیل، نگهداری، بررسی‌های دوره‌ای برای اطمینان از کارکرد دستگاه ضروری است.
نتیجه‌گیری
با توجه به امکانات و ویژگی‌های متنوع انواع تلفن کننده‌ها، می‌توان متناسب با شرایط ساختمان، بودجه گزینه مناسب خود را انتخاب کرد. چه یک ساختمان تجاری یا چه یک کارخانه بزرگ صنعتی، استفاده از تلفن کننده اعلام حریق ضروری است؛ بنابراین، بهتر است در طراحی و پیاده‌سازی سیستم اعلام حریق، تلفن‌کننده را نه به‌عنوان یک وسیله جانبی، بلکه به‌عنوان بخشی اصلی از سیستم در نظر بگیریم.
