واژه نامه تخصصی پایش گاز

پایش گاز (Gas Detection) به فرآیند شناسایی و نظارت بر وجود گازهای خطرناک، سمی یا مهم در محیط برای اطمینان از ایمنی و حفاظت از افراد، اموال و محیط زیست اشاره دارد. سیستم ‌های تشخیص گاز در صنایع و محیط ‌های مختلفی استفاده می ‌شوند که انتشار یا تجمع گازها می‌تواند خطری برای سلامت، ایمنی یا محیط‌زیست ایجاد کند.

هدف پایش گاز

هدف اصلی از مانیتورینگ و پایش گاز، شناسایی وجود گازهای خطرناک، مانند گازهای قابل اشتعال، سمی یا خفه کننده در محیط اطراف است. شناسایی این گازها امکان انجام اقدامات به موقع مانند تخلیه، تهویه یا اجرای اقدامات ایمنی برای کاهش خطرات را فراهم می کند.

پایش و مانیتورینگ گاز در طیف وسیعی از صنایع مثل نفت و گاز، پالایشگاه ها، کارخانه های پتروشیمی، سکوهای دریایی، تاسیسات گاز طبیعی، معادن، صنایع شیمیایی، دارویی، مواد غذایی، نیروگاه ها، آزمایشگاه ها، مدیریت پسماند، محیط های کشاوررزی و حمل و نقل نقش مهمی ایفا می کند.

آشنایی با اصطلاحات پایش گاز برای ارتباط موثر، آگاهی از ایمنی، تجهیزات عملیاتی، رعایت مقررات، عیب یابی، آموزش و مستندات دقیق برای فعالان و متخصصان حوزه های مرتبط بسیار مهم است. از این رو، در این مطلب از مقالات گنجینه پاوان واژه نامه اصطلاحات تخصصی حوزه مانیتورینگ و پایش گاز را ارائه کرده ایم.

ردیف	اصطلاح انگلیسی	معادل فارسی	توضیح
1	Aerosol	آئروسل، هواپخش	یک سوسپانسیون یا مخلوط ذرات معلق جامد یا مایع در هوا است.
2	Alarm	آلارم، هشدار	یک سیستم هشداردهنده شنیداری یا بصری است که برای اعلام خطر احتمالی به کاربر ابزار در مورد رسیدن یا تجاوز به سطح خاصی از غلظت گاز / بخار خطرناک طراحی شده است.
3	Alarm-Only Instrument	ابزار فقط زنگ هشدار	ابزار فقط زنگ هشدار دستگاهی است که صرفاً برای ارائه یک سیگنال هشدار صوتی یا بصری در هنگام وقوع یک وضعیت یا رویداد خاص طراحی شده است. بر خلاف سایر ابزارهایی که ممکن است پارامترهای مختلف را اندازه گیری یا نظارت کنند، یک ابزار فقط زنگ هشدار تنها بر هشدار دادن به کاربر یا اپراتور در مورد یک موقعیت خاص تمرکز می کند.
4	Alarm Set Point	نقطه تنظیم هشدار	سطح غلظت گاز انتخاب شده است که در آن زنگ هشدار فعال می شود.
5	Ambient Air	هوای محیط	هوایی است که عنصر حسگر معمولاً در معرض آن قرار دارد.
6	Analyzer	آنالایزر، تجزیه کننده	ابزاری است که می تواند اجزای یک مخلوط را به صورت کمی و کیفی تعیین کند.
7	Approved	تایید شده	تجهیز یا ابزاری که توسط مرجعی که صاحب صلاحیت است مورد قبول واقع شده است. در ادبیات بازار صنعتی، این اصطلاح مترادف با «فهرست شده» (listed) و «گواهی شده» (certified) در نظر گرفته می شود.
8	Area Monitor	نظارت منطقه	اصطلاحی است که اغلب به طور نه چندان درست برای سنسورهای نظارت بر گاز که در یک الگوی شبکه منظم در سراسر منطقه ای که نیاز به نظارت دارد نصب می شوند، به کار می رود. یک ناظر منطقه واقعی باید بتواند غلظت یک ماده را در هر نقطه از فضای سه بعدی در یک مقدار تعریف شده اندازه گیری کند یا باید بتواند مقدار کل ماده ای را که در یک حجم تعریف شده نفوذ کرده است را نشان دهد.
9	BASEEFA	باسیفا	مخفف British Approvals Service for Electrical Equipment for use in Flammable Atmospheres (خدمات تأییدیه بریتانیا برای تجهیزات الکتریکی برای استفاده در جوهای قابل اشتعال) یک سازمان صدور گواهینامه مستقر در بریتانیا است. این موسسه متخصص در آزمایش و گواهی تجهیزات الکتریکی است که برای استفاده در جوهای بالقوه انفجاری در نظر گرفته شده اند.
10	Blocking	مسدود کردن	شرایط خاص می تواند باعث شود که سنسور کار نکند. هنگامی که این اتفاق می افتد، حسگر گاز طبیعی مسدود می شود تا زمانی که شرایط خاص حذف شود. شایع ترین دلیل مسدود شدن کمبود اکسیژن است. کمبود اکسیژن می تواند ناشی از غرق شدن سنسور و گرفتگی شعله گیر باشد.
11	Calibration	کالیبراسیون، واسنجی	کالیبراسیون روشی است که برای تنظیم ابزار برای پاسخ مناسب (به عنوان مثال، سطح صفر، دهانه، زنگ هشدار و برد) استفاده می شود. همچنین Remote Calibration را ببینید.
12	Calibration Gas	کالیبراسیون گاز	غلظت(های) شناخته شده گازی است که برای تنظیم دامنه اندازه گیری یا سطح(های) آلارم استفاده می شود.
13	CAM	ماژول هشدار مشترک	مخفف Common Alarm Module به معنی ماژول هشدار مشترک ابزاری است که هر زمان که هر هشدار تشخیص گاز در یک منطقه فعال شود، یک انتقال تماس رله را فراهم می کند.
14	Catalysis	کاتالیز، فروکافت	کاتالیز پدیده‌ای است که در آن مقدار نسبتاً کمی از ماده، سرعت واکنش را افزایش می‌دهد بدون اینکه خودش مصرف شود.
15	Catalytic Bead Sensors	سنسورهای مهره کاتالیزوری (پلیستری)	محبوب ترین روش سنجش برای گازهای هیدروکربن قابل احتراق (CHC). برای نظارت بر گازهای سمی استفاده نمی شود. بهترین حسگر سراسری برای نظارت بر CHC محیط است. این سنسور ساده، قابل اعتماد و ارزان است. معایب آن عمدتاً در کاربردهای غیر معمول بروز می کند.
16	Chlorine (Cl2)	کلر، کلرین	کلر با فرموا شیمیای Cl2 یک گاز زرد مایل به سبز با بوی قوی تحریک کننده است. کلر قابل اشتعال نیست. به عنوان سفید کننده و تصفیه کننده آب استفاده می شود. همچنین به عنوان یک میکروب کش و ضد عفونی کننده در منازل، بیمارستان ها، استخرها، هتل ها، رستوران ها و سایر مکان های عمومی.
17	Clean Air [Zero air]	هوای پاک [هوای صفر]، هوای فشرده، هوای خشک	هوای پاک [هوای صفر]، هوایی است که عاری از هرگونه ماده ای است که بر عملکرد دستگاه تأثیر منفی بگذارد یا باعث واکنش دستگاه شود. هوای پاک را هوای صفر، هوای خشک، هوای فشرده و گاز صفر نیز می نامند.
18	Coating	پوشش	شکلی از آلودگی سنسور/حسگر که در آن یک واکنش شیمیایی رخ می دهد که سطح حسگر را می پوشاند، تا جایی که قادر به تشخیص گاز نیست. برای مثال، قرار گرفتن در معرض غلظت کمی از یک ترکیب سیلیکونی فرار می تواند حسگر کاتالیزوری را در کمتر از پنج دقیقه از بین ببرد.
19	Combustible Hydrocarbon (CHC)	هیدروکربن قابل احتراق	هیدروکربن قابل احتراق (CHC) هر گاز یا بخار آلی است که در صورت مخلوط شدن با هوا یا اکسیژن قادر به انتشار شعله به دور از منبع اشتعال در هنگام اشتعال باشد.
20	Combustion	احتراق	احتراق یک واکنش شیمیایی بین یک سوخت و یک عامل اکسید کننده، معمولاً اکسیژن است که منجر به آزاد شدن گرما، نور و محصولات مختلف ناشی از سوختن می شود.
21	CommonSensor	سنسور مشترک	این سنسور به کاربر اجازه می دهد تا به جای کل سنسور، المان های حسگر و شعله گیرها را تغییر دهد. در نتیجه یک سنسور با حداقل هزینه در زمان و هزینه جایگزین می شود.
22	Constant Temperature Operation	عملکرد دمای ثابت	عملکرد دمای ثابت تکنیکی است که در حسگرهای گاز برای حفظ دمای عملیاتی پایدار برای تشخیص دقیق و قابل اعتماد گاز استفاده می شود. سنسورهای گاز، مانند آنهایی که برای تشخیص گازهای قابل اشتعال یا سمی استفاده می شوند، اغلب به محدوده دمایی خاصی نیاز دارند تا عملکرد مطلوب را تضمین کنند.
23	Consumables	مواد مصرفی	مواد مصرفی آن دسته از مواد یا اجزایی هستند که در اثر استفاده معمولی از ابزار تخلیه شده یا نیاز به تعویض دوره ای دارند.
24	Control Unit / Module [Controller]	واحد / ماژول کنترل [کنترل‌گر]	بخشی از ابزار تشخیص گاز چند بخشی است که مستقیماً به گاز پاسخ نمی‌دهد اما به سیگنال الکتریکی به‌ دست ‌آمده از یک یا چند سر آشکارساز پاسخ می‌دهد تا یک نشانه، هشدار یا خروجی دیگر تولید کند. واحد کنترل شامل کنترل های عملیاتی مانند تنظیمات صفر، دامنه و تنظیم زنگ هشدار همراه با بازخوانی ها، نشانگرهای وضعیت، خروجی های ضبط و کنتاکت های رله است.
25	CSA	انجمن استاندارد کانادا	مخفف Canadian Standards Association به معنی انجمن استاندارد کانادا
26	DC Controller. Digital Controller	کنترلر DC، کنترلر دیجیتال	کنترلر DC یک دستگاه دیجیتال دو کاناله هوشمند است که آلارم ها و غلظت گاز(های) قابل سنجش را نمایش می دهد.
27	Detector Head	سر آشکارساز	سر آشکارساز بخش پاسخگوی گاز یک ابزار تشخیص گاز است که در ناحیه ای قرار دارد که وجود گاز را حس می کند.
28	Diffusion	انتشار	انتشار فرآیندی است که توسط آن اتمسفر تحت نظارت با حرکت مولکولی تصادفی طبیعی به عنصر حسگر گاز منتقل می شود. این حرکت توسط انرژی حرارتی تسریع می شود.
29	Electrical Noise	نویز الکتریکی	نویز الکتریکی به اختلالات یا نوسانات ناخواسته و تصادفی در سیگنال یا سیستم الکتریکی اشاره دارد. می تواند در انتقال یا تشخیص دقیق سیگنال های الکتریکی تداخل ایجاد کند و منجر به خطا یا عملکرد ضعیف در دستگاه ها یا سیستم های الکترونیکی شود. نویز الکتریکی می تواند از منابع مختلفی ناشی شود و به اشکال مختلف ظاهر شود.
30	Electrochemical Sensors	سنسورها / حسگرهای الکتریکی	محبوب ترین روش سنجش برای گازهای سمی و نظارت بر اکسیژن است. برای نظارت بر گازهای قابل احتراق استفاده نمی شود. این نوع، بهترین حسگر سراسری برای نظارت بر گازهای سمی محیط است. این سنسور ساده، قابل اعتماد و ارزان است. معایب عمدتاً در کاربردهای غیر معمول ظاهر می شود.
31	Etching	سونش، زدایش	سونش یا زدایش در حسگرهای گاز به فرآیند حذف یا ساییده شدن انتخابی مواد یا لایه‌های خاص روی سطح سنسور برای بهبود عملکرد یا اصلاح خواص آن اشاره دارد. اچینگ را می توان در حسگرهای گاز برای اهداف مختلفی مانند بهبود حساسیت، انتخاب پذیری، زمان پاسخگویی یا کاهش تداخل گازها یا مواد دیگر استفاده کرد.
32	Explosion	انفجار	انفجار یک واکنش شیمیایی کنترل نشده است که در مدت زمان کوتاهی مقدار زیادی گرما و گاز تولید می کند.
33	Fail-Safe	خرابی ایمن	در مهندسی، Fail-Safe یک ویژگی یا روش طراحی است که در صورت بروز یک نوع خرابی خاص، ذاتاً به گونه ‌ای پاسخ می‌دهد که کمترین آسیب را به تجهیزات دیگر، محیط زیست یا افراد وارد می ‌کند. برخلاف ایمنی ذاتی برای یک خطر خاص، “خرابی ایمن” به این معنی نیست که خرابی غیرممکن یا غیرمحتمل است، بلکه به این معنی است که طراحی سیستم از عواقب ناامن خرابی سیستم جلوگیری می کند یا آن را کاهش می دهد.
34	Fault Tolerance Ability	توانایی تحمل خطا	توانایی تحمل خطا یک سیستم یا یک جزء عبارت از عملکرد صحصح مورد نیاز در صورت وجود خطا یا اشتباه است. این توانایی، ویژگی کلیدی سیستم هایی است که به سطوح بالایی از قابلیت اطمینان، در دسترس بودن و انعطاف پذیری نیاز دارند.
35	Fault Tree	درخت خطا	درخت خطا در مهندسی ایمنی برای تعیین کمی احتمال خطر ایمنی استفاده می شود.
36	FIT (Failure in Time)	خرابی در زمان، شکست در زمان	معیاری است که برای اندازه گیری میزان وقوع خرابی در یک دستگاه یا سیستم در یک دوره زمانی خاص استفاده می شود. معمولاً در مهندسی قابلیت اطمینان برای تخمین میزان خرابی قطعات الکترونیکی مانند مدارهای مجتمع یا دستگاه های نیمه هادی استفاده می شود. مقدار FIT نشان‌ دهنده تعداد خرابی ‌هایی است که می ‌توان در یک میلیارد (10^9) ساعت کارکرد دستگاه انتظار داشت.
37	Fixed Installation	نصب ثابت	نصب ثابت اصطلاحی که به سیستم دائمی یا ثابتی اطلاق می شود که در یک مکان خاص نصب شده و قرار است برای مدت طولانی در محل باقی بماند.
38	Flame Arrestor	شعله گیر	شعله گیر یک وسیله ایمنی است که برای جلوگیری از انتشار شعله یا انفجار در محیط هایی که گازها، بخارات یا گرد و غبار قابل اشتعال وجود دارد طراحی شده است. هدف آن جلوگیری از انتشار شعله از سمت گرم شده به سنسور است. این اثر خنک کننده دیفرانسیل باد را روی عنصر حسگر کاهش می دهد و از سنسور در برابر سیل با سرعت بالای گاز محافظت می کند. همچنین از عنصر حسگر در برابر آسیب در هنگام جابجایی محافظت می کند.
39	Flameproof or ExplosionProof	ضد شعله یا ضد انفجار	مسیرهای شعله از طریق فلنج های محفظه یا شعله گیرها به گونه ای طراحی شده اند که محصولات داغ و گازی ناشی از انفجار داخلی، که ممکن است از محفظه نشت کنند، به اندازه کافی خنک شوند تا از اشتعال محیط قابل اشتعال خاص جلوگیری شود. محفظه ها به اندازه کافی قوی هستند تا در برابر انفجارهای داخلی بدون آسیب رساندن به این مسیرهای شعله کنترل شده، مقاومت کنند. سطوحی که ممکن است با اتمسفرهای قابل اشتعال تماس داشته باشند، دارای حداکثر دما زیر نقطه اشتعال گاز یا بخار خاصی هستند که با آن مواجه می شوند.
40	Flammable (Explosive) Limits	محدودیت های قابل اشتعال (قابل انفجار)	برای گازها یا بخارهایی که مخلوط های قابل اشتعال با هوا یا اکسیژن ایجاد می کنند، حداقل غلظت بخار در هوا یا اکسیژن وجود دارد که در زیر آن، انتشار شعله در تماس با منبع اشتعال رخ نمی دهد. همچنین حداکثر نسبت بخار یا گاز در هوا وجود دارد که در بالای آن انتشار شعله رخ نمی دهد. این مخلوط ‌های خط مرزی بخار یا گاز با هوا، که اگر مشتعل شوند فقط شعله را منتشر می‌کنند، به‌ عنوان «محدودیت‌های قابل اشتعال پایین و بالایی» (LFL و UFL) یا «محدودیت ‌های پایین و بالایی مواد منفجره» (LEL و UEL) شناخته می ‌شوند، و معمولاً بر حسب درصد حجمی گاز یا بخار موجود در هوا بیان می شوند. LEL و LFL اصطلاحات مختلفی برای یک مفهوم هستند و می توانند به جای یکدیگر استفاده شوند. در اصطلاح رایج، مخلوطی که زیر حد قابل اشتعال پایین است، برای سوختن یا منفجر شدن خیلی «رقیق» است و مخلوطی که بالاتر از حد قابل اشتعال بالایی نیست، آنقدر «اشباع» است که نمی ‌تواند بسوزد یا منفجر شود.
41	Flammable (Explosive) Range	محدوده قابل اشتعال (قابل انفجار)	محدوده بخار قابل اشتعال یا مخلوط گاز و هوا بین حد بالا و پایین قابل اشتعال به عنوان “محدوده قابل اشتعال” شناخته می شود که اغلب به عنوان “محدوده انفجار” نیز شناخته می شود. به عنوان مثال، حد پایین اشتعال پذیری آکریلونیتریت در دمای معمولی محیط تقریباً 3 درصد بخار در هوا بر حسب حجم است، در حالی که حد بالایی اشتعال پذیری حدود 17 درصد است. تمام غلظت‌های حجمی بخار آکریلونیتریت در هوا بین 3 تا 17 درصد در محدوده قابل اشتعال یا انفجار هستند.
42	Flashpoint	فلش پوینت، نقطه اشتعال، نقطه درخش	نقطه اشتعال حداقل دمایی است که در آن یک مایع بخار کافی برای رسیدن به 100٪ LEL (بخار کافی برای تشکیل مخلوط قابل اشتعال با هوای نزدیک به سطح مایع) تولید می کند. لیست فلش پوینت مایعات قابل اشتعال
43	Flooding	سیل	سیل سنسور یا حسگر زمانی رخ می دهد که غلظت گاز در سنسور از مخلوط استوکیومتری آن بیشتر شود. سیگنال سنسور به صفر برمی گردد زیرا مخلوط موجود در هوا برای سوختن آن بیش از اندازه است.
44	FMECA	حالت ‌های شکست، اثرات و تحلیل بحرانی	مخفف Failure Modes, Effects and Criticality Analysis به معنی حالت‌ های شکست، اثرات و تحلیل بحرانی، یک رویکرد سیستماتیک است که برای شناسایی و ارزیابی خرابی ‌های بالقوه در یک سیستم یا فرآیند، تعیین اثرات آنها و اولویت‌ بندی آنها بر اساس بحرانی بودن آنها استفاده می ‌شود.
45	FMRC	شرکت تحقیقات متقابل کارخانه	مخفف Factory Mutual Research Corporation به معنی شرکت تحقیقات متقابل کارخانه، یک سازمان تحقیقاتی و آزمایشی متخصص در مدیریت ریسک، پیشگیری از ضرر و بیمه اموال است. این شرکت یک بخش از FM Global، یک شرکت بیمه متقابل است که خدمات بیمه اموال تجاری و صنعتی و خدمات مدیریت ریسک را ارائه می دهد.
46	Gas	گاز	فازی از ماده است که به طور نامحدود منبسط می شود تا یک ظرف نگهدارنده را پر کند. ویژگی بارز گازها چگالی کم آنها در مقایسه با مایعات و جامدات است.
47	Gas Detection Instrument	ابزار تشخیص گاز	ابزار تشخیص گاز مجموعه ای از اجزای الکتریکی، مکانیکی و شیمیایی (یک واحد یکپارچه یا یک سیستم متشکل از دو یا چند بخش فیزیکی مجزا اما به هم پیوسته) است که حضور گاز در مخلوط های هوا را حس می کند و به آن پاسخ می دهد.
48	Gas Sensing Element (Sensor)	عنصر حسگر گاز (سنسور)	زیرمجموعه یا عنصر خاصی در ابزار تشخیص گاز است که در حضور گاز، تغییری در خصوصیات الکتریکی، شیمیایی یا فیزیکی آن ایجاد می ‌شود.
49	HFT	تحمل خطای سخت افزاری	مخفف Hardware Fault Tolerance به معنی تحمل خطای سخت افزاری، به توانایی یک سیستم کامپیوتری یا اجزای سخت افزاری برای ادامه عملکرد صحیح، حتی در صورت وجود خرابی یا نقص سخت افزاری اشاره دارد. این عامل شامل طراحی و پیاده سازی سخت افزار اضافی و مکانیسم های تشخیص عیب برای اطمینان از در دسترس بودن و قابلیت اطمینان سیستم است.
50	Hydrogen Sulfide (H2S)	سولفید هیدروژن	گازی بی رنگ و قابل اشتعال با بوی تند تخم مرغ فاسد است. به طور طبیعی از تجزیه مواد آلی حاوی گوگرد مانند در باتلاق ها، فاضلاب ها و فعالیت های آتشفشانی تولید می شود. همچنین در طی فرآیندهای صنعتی مانند پالایش نفت، استخراج معادن و تصفیه فاضلاب تولید می شود.
51	IDLH	خطر فوری برای زندگی و سلامت	مخفف Immediately Dangerous to Life and Health به معنی خطر فوری برای زندگی و سلامت، اصطلاحی است که توسط سازمان های مختلف بهداشت و ایمنی شغلی، از جمله موسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی (NIOSH) در ایالات متحده، برای توصیف سطح قرار گرفتن در معرض یک ماده خطرناک استفاده می شود. شریطی که تهدیدی فوری برای زندگی انسان است یا می تواند اثرات جبران ناپذیری برای سلامتی ایجاد کند.
52	Ignitable Mixture	مخلوط قابل اشتعال	مخلوطی در محدوده قابل اشتعال (بین حد پایین و بالایی قابل اشتعال/منفجره) که وقتی مشتعل می شود، می تواند شعله را تا دور از منبع اشتعال پخش کند.
53	Ignition Temperature	دمای احتراق، دمای اشتعال	حداقل دمایی است که در آن یک ماده می تواند بدون نیاز به منبع اشتعال خارجی، مانند شعله یا جرقه، خود به خود مشتعل شود یا آتش بگیرد.
54	Infrared Detectors	دتکتورهای مادون قرمز	آشکارسازهای فروسرخ که با نام آشکارسازهای IR نیز شناخته می ‌شوند، دستگاه‌ هایی هستند که برای تشخیص و اندازه‌گیری تشعشعات مادون قرمز، که نوعی تابش الکترومغناطیسی با طول موج‌ های بلندتر از نور مرئی است، استفاده می ‌شوند. این آشکارسازها معمولاً در کاربردهای مختلفی از جمله تصویربرداری حرارتی، سنجش از دور و سیستم های امنیتی استفاده می شوند.
55	Interference	مداخله	مداخله گر هر گازی غیر از گاز هدف است که باعث می شود حسگر تشخیص گاز سیگنال بدهد. در مورد سنسورهای قابل احتراق، هر گاز یا بخار قابل احتراق باعث ایجاد سیگنال می شود.
56	Intrinsic Safety	ذاتا ایمن، ایمنی ذاتی	ایمنی ذاتی یک مفهوم و رویکرد طراحی است که برای اطمینان از ایمنی تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی در محیط ‌های بالقوه خطرناک استفاده می‌شود. هدف اولیه ایمنی ذاتی جلوگیری از اشتعال گازها، بخارات یا غبارهای قابل اشتعال با محدود کردن انرژی الکتریکی در تجهیزات به حدی است که نتواند باعث اشتعال شود.
57	ISA	انجمن ابزار آمریکا	مخفف Instrument Society of America به معنی انجمن ابزار آمریکا
58	LDM (Low Demand Mode)	حالت کم تقاضا	به حالت تنظیم یا عملکرد در سیستم ‌ها یا دستگاه ‌های خاصی اشاره دارد که در آن مصرف برق در دوره‌ های کم تقاضا یا زمانی که سیستم به طور فعال استفاده نمی ‌شود کاهش یافته یا بهینه می ‌شود. هدف از حالت کم تقاضا، صرفه جویی در انرژی، کاهش هزینه های عملیاتی و به حداقل رساندن اثرات زیست محیطی است.
59	LDM	ماژول تشخیص نشت	ماژول تشخیص نشت قطعه یا سیستمی است که برای شناسایی و کشف نشتی ها در کاربردهای مختلف مانند خطوط لوله، مخازن ذخیره سازی، تجهیزات صنعتی یا سیستم های نظارت محیطی طراحی شده است. از سنسورها، فناوری ‌ها و الگوریتم ‌های مختلف برای تشخیص وجود نشت و ارائه هشدارها یا اعلان‌ های به موقع برای جلوگیری از خطرات یا آسیب ‌های احتمالی استفاده می‌ کند.
60	Locating Sensors	سنسورهای مکان یاب	سنسورهای مکان یاب که به عنوان حسگرهای موقعیت یا حسگر مجاورت نیز شناخته می شوند، دستگاه هایی هستند که برای تعیین موقعیت یا حضور یک شی یا هدف در رابطه با موقعیت سنسور استفاده می شوند. این سنسورها به طور گسترده در صنایع و کاربردهای مختلف از جمله اتوماسیون، رباتیک، خودرو و لوازم الکترونیکی مصرفی استفاده می شوند.
61	LOPA	تجزیه و تحلیل لایه حفاظتی (ایمنی)	مخفف Layer of Protection Analysis به تجزیه و تحلیل لایه حفاظتی و یک روش سیستماتیک و ساختار یافته است که در زمینه ایمنی فرآیند برای ارزیابی و تجزیه و تحلیل اثربخشی لایه‌های حفاظتی در برابر خطرات یا ریسک های احتمالی استفاده می‌شود.
62	LEL	حد پایین انفجار	مخفف Lower Explosive Limit به معنی حد پایین انفجار اصطلاحی است که در زمینه ایمنی و مواد خطرناک برای توصیف حداقل غلظت یک ماده قابل اشتعال در هوا استفاده می شود که می تواند باعث انفجار شود.
63	LFL	حد پایین اشتعال	مخفف Lower Flammable Limit به معنی حد پایین اشتعال نشان دهنده حداقل غلظت یک ماده قابل اشتعال در هوا است که غلظت کمتر از آن نمی تواند موجب اشتعال یا احتراق شود.
64	Markov Analysis	تجزیه و تحلیل مارکوف	تجزیه و تحلیل مارکوف، همچنین به عنوان تجزیه و تحلیل زنجیره مارکوف یا فرآیند مارکوف شناخته می شود، یک روش ریاضی است که برای تجزیه و تحلیل و مدل سازی احتمال انتقال بین حالت ها یا شرایط مختلف در طول زمان استفاده می شود. این اصطلاح از نام آندری مارکوف ریاضیدان روسی گرفته شده است.
65	Mobile	سیار	به ابزار نظارت گاز مستمری اطلاق می‌شود که بر روی یک وسیله نقلیه مانند ماشین معدن یا کامیون صنعتی نصب می‌ شود.
66	Monitor	مانیتور	مانیتور وسیله ‌ای است که برای اندازه‌گیری مداوم وضعیتی استفاده می‌شود که باید در محدوده ‌های تعیین‌ شده نگه داشته شود. مانیتورها مشابه آنالایزرها نیستند. یک آنالایزر قادر به تعیین کیفیت، کمیت و/یا نوع ماده یا مواد خاص در یک مخلوط است. یک مانیتور به طور مداوم شرایطی را اندازه گیری می کند که باید در محدوده های تعیین شده حفظ شود.
67	MTBF	میانگین زمان بین خرابی ها	مخفف Mean Time Between Failures به معنی میانگین زمان بین خرابی ها که گاهی اوقات به جای The Failure Rate (نرخ خرابی/شکست) نیز استفاده می شود، معیاری است که در مهندسی قابلیت اطمینان برای تخمین میانگین زمان بین دو خرابی متوالی یک سیستم یا جزء استفاده می شود. این یک معیار کلیدی برای ارزیابی قابلیت اطمینان و در دسترس بودن یک سیستم است.
68	NEC	کد ملی برق	مخفف National Electrical Code به معنی کد ملی برق، مجموعه ای از استانداردها و دستورالعمل ها برای تاسیسات الکتریکی و ایمنی الکتریکی در ایالات متحده است. این کدها توسط انجمن ملی حفاظت از آتش (NFPA) توسعه یافته و منتشر شده است.
69	NEMA	انجمن ملی تولیدکنندگان برق	مخفف National Electrical Manufacturers Association به معنی انجمن ملی تولیدکنندگان برق که استانداردهای فنی تجهیزات الکتریکی را مشخص می کند.
70	Nonsparking circuits	مدارهای بدون جرقه	مدارهای بدون جرقه که به عنوان مدارهای ذاتا ایمن یا مدارهای ضد انفجار نیز شناخته می شوند، مدارهای الکتریکی هستند که برای جلوگیری از تولید جرقه یا گرمای بیش از حد طراحی شده اند که می تواند جوهای قابل اشتعال یا انفجاری را مشتعل کند. این مدارها معمولاً در محیط‌های خطرناک مانند کارخانه‌های شیمیایی، پالایشگاه‌های نفت، عملیات معدن‌کاری و سایر مناطق بالقوه انفجاری استفاده می‌شوند.
71	Nominal Voltage	ولتاژ نامی، ولتاژ اسمی	به سطح ولتاژی اطلاق می شود که به یک سیستم یا قطعه الکتریکی به عنوان یک مقدار استاندارد یا اسمی اختصاص داده می شود. این نشان دهنده میانگین ولتاژ تقریبی است که سیستم، جزء یا ابزار برای کار در آن طراحی شده است.
72	Nonincendive circuits	مدارهای غیرمحرک	مدارهای غیر محرک که به عنوان مدارهای NI نیز شناخته می شوند، مدارهای الکتریکی هستند که برای استفاده در محیط های خطرناک طراحی شده اند که در آن وجود گازها، بخارات یا غبارهای قابل اشتعال نیاز به اقدامات احتیاطی ویژه برای جلوگیری از اشتعال یا انفجار دارد. مدارهای غیر محرک برای محدود کردن انرژی الکتریکی و جلوگیری از آزاد شدن انرژی کافی برای مشتعل کردن یک جو خطرناک طراحی شده اند.
73	Oxidation-Reduction	اکسیداسیون-کاهش، اکسیداسیون-احیاء	اکسیداسیون-احیاء، که معمولا به عنوان اکسیداسیون-کاهش نیز شناخته می شود، یک واکنش شیمیایی است که شامل انتقال الکترون بین واکنش دهنده ها است. در ابتدایی ترین شکل خود اکسیداسیون یک واکنش شیمیایی با اکسیژن است. در هر واکنش اکسایش و کاهش اتم یا مولکولی الکترون از دست می ‌دهد (اکسایش) و اتم یا مولکولی دیگر الکترون جذب می‌کند (کاهش).
74	PFDAVG	میانگین احتمال شکست/خرابی در صورت تقاضا (اندازه گیری ایمنی)	مخفف Average Probability of Failure on Demand اصطلاحی است که در زمینه مهندسی قابلیت اطمینان برای تعیین کمیت میانگین احتمال شکست/خرابی یک سیستم یا دستگاه ایمنی در انجام عملکرد مورد نظر خود در صورت درخواست یا فعال شدن استفاده می شود. PFDavg اغلب برای ارزیابی سطح یکپارچگی ایمنی (SIL) یک سیستم استفاده می شود، به ویژه در صنایعی که ایمنی در آنها حیاتی است، مانند هسته ای، شیمیایی و هوا فضا.
75	PFH	احتمال شکست/خرابی خطرناک در هر ساعت (اندازه گیری ایمنی)	مخفف Probability of Dangerous Failure per Hour به معنی احتمال شکست خطرناک در هر ساعت و اصطلاحی است که در زمینه مهندسی قابلیت اطمینان برای تعیین کمیت احتمال خرابی خطرناک یک سیستم ایمنی یا دستگاه در یک بازه زمانی مشخص استفاده می‌شود. PFH اغلب برای ارزیابی سطح یکپارچگی ایمنی (SIL) یک سیستم، به ویژه در صنایعی که ایمنی حیاتی است، مانند هسته ای، شیمیایی و هوا فضا استفاده می شود.
76	Point Monitor	مانیتور نقطه ای	همه مانیتورهای گاز رایج، مانیتورهای نقطه ای هستند. این بدان معناست که حسگرهای آنها تنها قادر به نشان دادن غلظت یک ماده در یک نقطه واحد در فضای سه بعدی هستند. انتخاب نقطه مناسب در فضای سه بعدی که در آن سنسور یا کاوشگر نمونه قرار گیرد مهمترین عنصر در هنر پایش گاز است.
77	Poisons	سموم	حسگرها می توانند به سرعت توسط مواد خاصی از بین بروند (یا مسموم شوند). حتی غلظت کم مواد مسموم کننده می تواند مشکلات جدی ایجاد کند. دو پدیده رایج پوشش دهی (coating) و اچینگ (etching) هستند.
78	Portable	قابل حمل	در صنعت پایش گاز معمولا به یک دتکتور گاز قابل حمل، باتری دار یا سیار اشاره دارد که توسط شخصی که از آن استفاده می کند استفاده یا حمل می شود.
79	Ported Sensor	سنسور/حسگر پورت شده	یک اتصال NPT 1/4 اینچی را در کنار بدنه حسگر یا آداپتور حسگر برای تحویل گاز کالیبراسیون فراهم می‌کند. معمولاً زمانی استفاده می‌شود که سنسور در مکان‌های دور از دسترس یا خطرناک قرار دارد.
80	PPM	واحد در میلیون	یک واحد اندازه گیری است که برای بیان غلظت یا مقدار یک ماده در یک محلول یا مخلوط استفاده می شود. نشان دهنده نسبت تعداد قطعات یا واحدهای یک ماده خاص به یک میلیون قسمت از کل محلول یا مخلوط است.
81	Range	بازه، محدوده	در پایش گاز، معمولا به بازه سنجش (Detection Range) اشاره دارد. مجموعه ای از خروجی های مربوط به مقادیر غلظت گاز مورد نظر که دقت آن با کالیبراسیون تضمین می شود.
82	Remote Calibration	کالیبراسیون از راه دور	آشکارسازهای گاز متعارفی به دو نفر با دستگاه واکی تاکی نیاز دارند، یکی در کنترل کننده برای تنظیم صفر و دهانه و دیگری در سنسور برای اعمال گاز کالیبراسیون.
83	SAM	ماژول تصدیق متوالی	مخفف Sequential Acknowledgment Module به معنی ماژول تصدیق متوالی به این معنی که هر زمان که هر آلارم تشخیص گاز در یک منطقه فعال شود، انتقال تماس رله را فراهم می کند، اما هر هشدار را می توان به طور متوالی تایید کرد.
84	Sample Draw	روشی برای ایجاد جریان عمدی اتمسفر تحت نظارت به عنصر حسگر گاز	به روشی برای ایجاد جریان عمدی اتمسفر تحت نظارت به عنصر حسگر گاز اشاره دارد.
85	Sensing Element	عنصر حسگر	یک عنصر حسگر برای هر گازی که باید نظارت شود منحصر به فرد است. این عنصر برای اتصال به یک برد مدار در محفظه حسگر ساخته شده است. المان های حسگر را می توان با استفاده از یک ابزار خاص در میدان تعویض کرد.
86	Sensor	سنسور، حسگر	یک سنسور تشخیص گاز، وجود گاز یا بخار را به یک سیگنال الکتریکی قابل اندازه گیری تبدیل می کند. سنسور قلب یک دستگاه پایش گاز است.
87	SFF	کسر شکست/خرابی ایمن	مخفف Safe Failure Fraction به معنی کسر شکست/خرابی ایمن، اصطلاحی است که در زمینه مهندسی قابلیت اطمینان و تجزیه و تحلیل ایمنی برای تعیین کمیت نسبت خرابی های یک سیستم یا جزء که منجر به یک شرایط ایمن می شود، استفاده می شود. اغلب در زمینه تعیین سطح یکپارچگی ایمنی (SIL) یک سیستم ایمنی استفاده می شود.
88	SIF	عملکرد ابزار ایمنی	مخفف Safety Instrumented Function به معنی عملکرد ابزاری ایمنی و عبارت از یک سیستم یا جزء طراحی شده برای کاهش خطر یک رویداد خطرناک با انجام یک اقدام از پیش تعیین شده برای حفظ یا رساندن یک فرآیند به حالت ایمن است. SIF ها معمولاً در صنایعی مانند نفت و گاز، شیمیایی و تولید استفاده می شوند، جایی که عواقب شکست فرآیند می تواند شدید باشد.
89	SIL	سطح یکپارچگی ایمنی	مخفف Safety Integrity Level به معنی سطح یکپارچگی ایمنی و معیاری برای سنجش اثربخشی یک سیستم ایمنی یا عملکرد ابزار ایمنی (SIF) در کاهش خطرات مرتبط با یک رویداد خطرناک است. SIL معمولاً در صنایعی مانند نفت و گاز، شیمیایی و تولید برای ارزیابی و تعیین سطح مورد نیاز کاهش خطر برای سیستم‌های ایمنی استفاده می‌شود.
90	SIS	سیستم ابزار ایمنی	مخفف Safety Instrumented System به معنی سیستم ابزار ایمنی عبارت از سیستمی است که برای شناسایی شرایط غیرعادی، انجام اقدامات مناسب و رساندن یک فرآیند به حالت ایمن به منظور جلوگیری یا کاهش رویدادهای خطرناک طراحی شده است. SIS معمولاً در صنایعی مانند نفت و گاز، مواد شیمیایی و تولید برای اطمینان از ایمنی و یکپارچگی فرآیندهای حیاتی استفاده می شود. در صنعت پایش گاز عبارت از پیاده سازی یک یا چند تابع ایمنی ابزار دقیق است. یک SIS از هر ترکیبی از حسگر(ها)، حلگر(ها) منطقی و عنصر(ها) نهایی تشکیل شده است.
91	SLAM	ماژول هشدار محلی ویژه	مخفف Special Local Alarm Module به معنی ماژول هشدار محلی ویژه به یک نوع ماژول برای استفاده با آشکارسازهای SafeCAL و مادون قرمز اشاره دارد.
92	Solid	جامد	فازی از ماده است که با حجم مشخص و شکل مشخص مشخص می شود. جسم جامد در برابر نیروهای خارجی برای تغییر شکل مقاومت می کند.
93	Span	تفاوت جبری بین مقادیر بالا و پایین یک دامنه/بازه	در زمینه تشخیص گاز، Span به محدوده یا تفاوت بین کمترین و بالاترین غلظت قابل اندازه گیری یک گاز خاص اشاره دارد که یک دتکتور گاز یا سیستم تشخیص گاز قادر به اندازه گیری دقیق آن است. این عدد معمولاً در واحدهای غلظت، مانند قسمت در میلیون (ppm) یا درصد (%) بیان می شود.
94	Stationary	ثابت	به یک ابزار تشخیص گاز اشاره دارد که برای نصب دائمی در یک مکان ثابت در نظر گرفته شده است.
95	Stoichiometric	استوکیومتریک	درصد دقیق دو یا چند ماده که به طور کامل با یکدیگر واکنش می دهند و هیچ باقیمانده واکنش نداده از مواد اولیه باقی نمی ماند. به عنوان مثال، مخلوط 7 درصد حجمی متان در هوا به طور کامل با اکسیژن موجود واکنش نشان می دهد و تنها CO2 و H2O را به عنوان باقیمانده باقی می گذارد. اگر غلظت متان در اینجا کمتر از 7 درصد باشد، اکسیژن باقی می ماند. اگر غلظت متان بیشتر از 7 درصد بود، متان باقی می ماند.
96	Test Gas	گاز آزمایشی	غلظت مشخصی از یک گاز خاص است که برای تأیید صحت و عملکرد دتکتورهای گاز یا سیستم ‌های تشخیص گاز استفاده می ‌شود. گازهای آزمایشی در حین کالیبراسیون، تست ضربه و تعمیر و نگهداری معمول تجهیزات تشخیص گاز استفاده می شوند.
97	TLV-TWA	مقدار حد آستانه میانگین وزنی زمانی	مخفف Threshold Limit Value Time-Weighted Average به معنی مقدار حد آستانه میانگین وزنی زمانی و یک محدودیت در معرض قرار گرفتن در محل کار است که نشان دهنده میانگین غلظت ماده ای است که کارگران می توانند در یک دوره زمانی خاص در معرض آن قرار گیرند بدون اینکه اثرات نامطلوب بر سلامتی داشته باشند.
98	Toxic Gas or Vapor	گاز یا بخار سمی	هر ماده ای که در صورت استنشاق یا جذب بدن در مقادیر نسبتاً کم باعث بیماری یا مرگ شود. به طور مثال، H2S یک گاز بسیار سمی است.
99	Transfer Factors	عوامل انتقال	در پایش گاز از فاکتورها یا عوامل انتقال برای تعیین رابطه بین غلظت گاز در نقطه نمونه برداری و غلظت گاز در آشکارساز گاز استفاده می شود. آنها عوامل مختلفی را در نظر می گیرند که می توانند بر دقت اندازه گیری و قابلیت اطمینان آشکارسازهای گاز تأثیر بگذارند.
100	Transmitter	ترانسمیتر	در تشخیص گاز، ترانسمیتر وسیله ای است که برای تبدیل سیگنال از یک سنسور/حسگر گاز به سیگنال خروجی استاندارد شده، معمولاً یک لوپ جریان 4-20 میلی آمپر، استفاده می شود. ترانسمیتر نقش مهمی در ارسال غلظت گاز شناسایی شده یا سایر داده های مربوطه به سیستم کنترل یا دستگاه نظارت دارد.
101	Trouble Signal	سیگنال عیب	یک سیگنال عیب نشان دهنده یک خطا یا مشکل در آشکارساز گاز یا سیستم کلی است. این سیگنال یک هشدار است که چیزی به درستی کار نمی کند و نیاز به بارسی یا تعمیر و نگهداری دارد.
102	VAM	ماژول هشدار رأی	مخفف Voting Alarm Module به معنی ماژول هشدار رأی، یک جزء تخصصی است که در سیستم‌ های تشخیص گاز خاص مورد استفاده قرار می ‌گیرد. یک ماژول هشدار رأی (VAM) برای افزایش قابلیت اطمینان و دقت تشخیص گاز با ترکیب چند آشکارساز گاز و استفاده از یک الگوریتم رأی گیری برای تعیین وضعیت هشدار طراحی شده است. این ماژول به کاهش هشدارهای کاذب کمک می کند و خروجی هشدار قابل اطمینان تری را تضمین می کند.
103	Vapor	بخار	حالت گازی یک ماده زیر نقطه جوش آن است.
104	Vapor Density	چگالی بخار	چگالی بخار وزن حجمی از بخار یا گاز خالص (بدون هوا) در مقایسه با حجم مساوی هوای خشک در دما و فشار یکسان است. این اطلاعات به تعیین موقعیت سنسور کمک می کند. رقم چگالی بخار کمتر از 1 نشان می دهد که بخار سبک تر از هوا است و در یک جو نسبتا آرام تمایل به بالا رفتن دارد. رقم بزرگتر از 1 نشان می دهد که بخار از هوا سنگین تر است و ممکن است در سطوح پایین برای مسافت قابل توجهی تا منبع اشتعال و برگشت به عقب حرکت کند (اگر بخار در محدوده قابل اشتعال باشد). توجه داشته باشید که برخی از گازها مانند اتان دارای چگالی بخار 1 هستند و ممکن است در سطوح پایین وجود داشته باشند یا بسته به شرایط محیطی ممکن است به میزان قابل توجهی افزایش یابند.
105	ZAM	ماژول‌های هشدار زون	ماژول ‌های هشدار زون کارت ‌های منطقی هستند که خروجی ‌های تماس عملکردی ویژه را بر اساس وضعیت هشدار یک یا چند نقطه نظارت در یک زون تشخیص گاز ارائه می ‌کنند. زون ها گروهی از نقاط است که توسط کاربر تعیین شده است.
106	Zero Gas	گاز صفر	به گازی اطلاق می‌شود که عاری از گاز خطرناک خاص مورد پایش باشد. گاز صفر به عنوان مرجع در فرآیند کالیبراسیون آشکارسازهای گاز استفاده می شود. با قرار دادن آشکارساز در معرض گاز صفر، یک قرائت پایه ایجاد می کند که نشان دهنده عدم وجود گاز خطرناک در حال شناسایی است. این خوانش پایه، به اندازه گیری و تشخیص دقیق گاز مورد نظر در صورت وجود کمک می کند.