تابلوها و علائم ایمنی از جمله تجهیزات و ابزارهای ایمنی برای آگاه سازی افراد از خطرات احتمالی و ضرورت اقدام یا رفتار صحیح برای پیشگیری از خطر هستند. علاوه بر حفظ ایمنی و پیشگیری از خسارت های جانی و مالی، نصب علائم در بسیاری از محیط های کاری الزام قانونی دارد. بنابراین، در این مطلب از مقالات گنجینه پاوان به بررسی انواع نمادها و نشانه های بصری ایمنی و معنای آنها می پردازیم.
تابلوها و علائم ایمنی چیستند؟
علائم و نمادهای ایمنی برچسب های گرافیکی به راحتی قابل تشخیص هستند که پروتکل کلی و دستورالعمل های ایمنی را در محل کار، موسسات یا فضاهای عمومی نشان می دهند. ظاهر علائم و نمادهای ایمنی گاهی اوقات بسته به کشور یا منطقه می تواند متفاوت باشد، اما هدف کلی آنها انتقال اطلاعات ایمنی است که از موانع زبانی فراتر می رود و می تواند در سطح جهانی تفسیر شود.
به عنوان یکی از روشهای پرکاربرد صنعت در پیشگیری از صدمات و حوادث، علائم و نمادهای ایمنی افراد را از وجود خطرات، خطرات یا خطرات مرتبط با اقلام یا مکانهای خاص آگاه میکند.
اهمیت استفاده از علایم و نشانه های ایمنی
علائم و نشانه های ایمنی به عنوان ابزار ارتباط و آگاهی بخشی ایمنی استفاده می شود. آنها به ارسال پیام ها، دستورالعمل ها و هشدارهای واضح بدون استفاده از کلمات زیاد کمک می کنند. تابلوها و علائم ایمنی به طور سریع افراد را از خطرات بالقوه آگاه می کنند و به ویژه در سناریوهایی که نیاز به پاسخ سریع است مفید هستند.
استفاده از نمادهای بصری، علائم و نشانه های ایمنی، خطر حوادث را کاهش می دهد و باعث ایجاد آگاهی در مورد خطرات موجود در مناطق یا مواد خاص می شود.
الزام قانونی استفاده از نمادها و نشانه های بصری ایمنی
آیین نامه علایم ایمنی در کارگاه ها که توسط اداره کل بازرسی کار در وزارت کار و امور اجتماعی تهیه شده است، کلیه کارگاه های مشمول قانون کار را ملزم کرده است ملزم به رعایت مفاد آن نموده است.
استاندارد جهانی تابلوها و علائم ایمنی
سازمان بینالمللی استاندارد (ISO) مجموعه ای از استانداردهای بین المللی نماد ایمنی معروف به ISO 7010 را ایجاد کرده است. این استانداردها راهنمایی هایی را در مورد طراحی، رنگ و شکل نمادهای ایمنی ارائه می کنند که برای هشدار در مورد خطرات، نشان دادن اقدامات اجباری، و شناسایی تجهیزات اضطراری مورد استفاده قرار می گیرد. ISO 7010 در سراسر جهان به رسمیت شناخته شده است و برای اطمینان از ثبات در نمادهای ایمنی در کشورها و زبان های مختلف استفاده می شود.
ISO 7010 مجموعه ای از نمادهای استاندارد را برای انواع تابلوها و علائم ایمنی تعریف می کند. این نمادها به گونه ای طراحی شده اند که به راحتی قابل تشخیص و درک باشند، حتی توسط افرادی که به زبان های مختلف صحبت می کنند یا از زمینه های فرهنگی متفاوتی هستند. نمادهای استاندارد بر اساس ترکیبی از اشکال هندسی، رنگ ها و تصویرنگاشت ها (پیکتوگرام ها) هستند.
چهار دسته اصلی انواع تابلوها و علائم ایمنی
علائم و نمادهای ایمنی استاندارد شده با تصاویر، پیکتوگرام ها (تصویرنگاشت ها)، اَشکال، کلمات، عبارات، جملات یا عبارات مشخص می شوند. هر شکل معنای متفاوتی را منتقل میکند و هر رنگ نشاندهنده نوع احتیاط است که در آن طبقه بندی شده است. در ادامه ۴ نوع اصلی از نمادهای ایمنی و معانی آنها توضیح می دهیم:
1) علائم ایمنی ممنوعیت
علامت ممنوعیت (Prohibition sign) از جمله تابلوها و علائم ایمنی است که دستور ممنوعیت یک فعالیت را نشان می دهد. هدف آن جلوگیری از رفتاری است که نه تنها برای یک فرد، بلکه برای منطقه و سایر ساکنان آن نیز خطرات بالقوه ایجاد می کند. این همچنین گاهی اوقات می تواند فقط دستورات مستقیم برای فعالیت های ممنوعه باشد.
این علائم با یک نوار قرمز دایره ای با یک خط مورب که از چپ به راست در زاویه 45 درجه پایین می آید مشخص می شود.
2) تابلو ایمنی هشدار
علائم هشدار (Warning signs) همان طور که از نام آن پیداست، نمادهایی هستند که هشدارها را اعلام می کنند و افراد را از وجود خطرات یا ریسک ها در یک منطقه آگاه می کنند. این خطرات ممکن است در ابتدا آشکار نباشند، بنابراین استفاده از این نوع علائم کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که توجه ویژه افراد در آن منطقه به خطرها جلب می شود.
با اینکه تنوع تابلوها و علائم ایمنی هشدار می تواند متفاوت باشد، اما ویژگی های مشترک این نماد یک نوار زرد یا کهربایی به شکل مثلث و متن سیاه است که مشخص می کند چرا این علامت خطرناک است.
3) تابلو ایمنی اجبار و الزام
علامت اجبار (Mandatory sign) نمادی است که دستور یک اقدام خاص را برای کمک به رعایت الزامات قانونی مربوط به یک تجارت یا صنعت می دهد. هدف آن محافظت از افراد در برابر خطراتی است که ممکن است در صورت نادیده گرفتن این دستورات ایجاد شود، و معمولاً در مناطق ایزوله که در آن اقدامات احتیاطی خاصی لازم است استفاده می شود.
این نشانه ها معمولاً دارای شکل دایره ای با زمینه آبی و پیکتوگرام سفید هستند. نمونههایی از این موارد مناطقی با الزامات کلاه ایمنی و عینک محافظ هستند.
4) علائم ایمنی اضطراری
علائم اضطراری (Emergency signs) یکی از رایج ترین انواع تابلوها و علائم ایمنی هستند که به طور کلی استفاده می شوند و به راحتی قابل درک هستند. اینها نمادهایی هستند که خروجی ها و درهای اضطراری، مسیرهای فرار و علائمی را نشان می دهند که به کمک های اولیه یا تجهیزات اضطراری هدایت می شوند.
این نشانه ها با اشکال مستطیلی یا مربعی، زمینه سبز و پیکتوگرام سفید مشخص می شوند. رایج ترین نمونه های این موارد، خروجی های آتشنشانی و سایر مسیرهای فرعی هستند که برای مواقع اضطراری استفاده میشوند.
گنجینه پاوان؛ نگاهبان ایمنی ایرانیان
گنجینه پاوان به عنوان شرکت مورد تایید مشاور آتش نشانی استان تهران، علاوه بر فعالیت در حوزه سیستم های اعلام و اطفا حریق و پایش گاز و آتش، به ارائه خدمات مشاوره، آموزش و تامین در حوزه تجهیزات ایمنی صنعتی و حفاظت فردی می پردازد.
جهت دریافت مشاوره رایگان و اطلاعات تکمیلی با کارشناسان ما در گنجینه پاوان تماس حاصل فرمایید.